topmenu
მთავარი
ეპარქიები
ეკლესია-მონასტრები
ციხე-ქალაქები
უძველესი საქართველო
ექსპონატები
მითები და ლეგენდები
საქართველოს მეფეები
მემატიანე
ტრადიციები და სიმბოლიკა
ქართველები
ენა და დამწერლობა
პროზა და პოეზია
სიმღერები, საგალობლები
სიახლეები, აღმოჩენები
საინტერესო სტატიები
ბმულები, ბიბლიოგრაფია
ქართული იარაღი
რუკები და მარშრუტები
ბუნება
ფორუმი
ჩვენს შესახებ
rukebi
ეკლესია - მონასტრები
ეკლესია - მონასტრები
ეკლესია - მონასტრები
ეკლესია - მონასტრები

 

ურბნისი - მის შესახებ სტატიები, ბიბლიოგრაფია

< უკან დაბრუნება

ურბნისი (ქარელის რ-ნი), ბიბლიოგრაფია:

1. ზაქარაია პ. ნაქალაქარ ურბნისის ხუროთმოძღვრება. - 1965. ნაქალაქარში ჩატარებული არქეოლოგიური გათხრების შედეგების თაობაზე.

2. ზაქარაია პ. ნაქალაქარი ურბნისი // საბჭოთა ხელოვნება.-1960.-N2.-გვ.85. ეკლესიასა და სამრეკლოზე შემონახული ქართული დამწერლობის ერთ-ერ თი პირველი ეპიგრაფიკული ძეგლის შესახებ.

3. ზაქარაია პ. ნაქალაქარი ურბნისი. თბ., 1961. ქალაქის ნაშთის, სამნავიანი ბაზილიკისა და სამრეკლოს აღწერილობა.

4. შოშიაშვილი ნ. ურბნისი - საქართველოს უძველესი ქალაქი //ცისკარი.- 1958.- N4.- გვ.131-140. უძველესი ნაქალაქარისა და ჩვენამდე მოღწეული V საუკუნის ეკლესიის ისტორია, წარწერების აღწერილობა.

5. ჩუბინაშვილი გ. ქართული ხელოვნების ისტორია.ტ.1.-თბ.,1936.-გვ.32-50. ცნობები ურბნისის ეკლესიის შესახებ.

6. ურბნისი //თაყაიშვილი ექვ. არხეოლოგიური მოგზაურობანი და შენიშვნანი. წიგნი პირველი. ტფ., 1907.- გვ.41-59. ბაზილიკური ეკლესიის ხუროთმოძღვრული დახასიათება. ეკლესიის კედლებსა და ნივთებზე შემორჩენილი წარწერების ანალიზი, სიძველეთა ნუსხა, ეკლესიის მოკლე ისტორია აქ დაცული ხელნაწერებისა და სიგელ-გუჯრების მიხედვით.

7. გვასალია ჯ. ლიახვის ხეობის ისტორიული გეოგრაფიის საკითხები //საქართველოს ისტორიული გეოგრაფიის კრებული. VI.- თბ., 1982.- გვ.51-52. ვახუშტი ბატონიშვილის ცნობები ურბნისის შესახებ, ძეგლის მდებარეობის თავისებურება, მოკლე ისტორია. მოხსენიებული არიან: ლ.ჭილაშვილი, ი.კიკვიძე. რეზ. რუს. ენაზე.

8. ციხე-ქალაქები: ურბნისი //ზაქარაია პ. ქართული ციხე-ქალაქები ციხესიმაგრეები ციხე-დარბაზები ციხე-გალავნები კოშკები.- თბ., 2001.- გვ.14-16. ქართული წერილობითი წყაროები ციხის შესახებ. ციხის მდებარეობა, მოკლე აღწერილობა, ჩატარებული გათხრების შედეგები, სამნავიანი ბაზილიკური ტიპის ეკლესიის მოკლე ხუროთმოძღვრული დახასიათება. ტექსტს ერთვის ციხის ჩანახატი.

9. ურბნისის სიონი //ახლოური დ. ქართული სულიერების ოაზისი.-თბ.,2008.-გვ.46-48. მოკლე ცნობები უძველეს ქალაქ ურბნისზე. ურბნისის სიონის წარწერების პალეოგრაფიული ანალიზი. მოხსენიებულია ნ. შოშიაშვილი.

10. ურბნისი //საქართველოს სულიერი საგანძური.წ.I.-თბ.,2005.-გვ.69-70. მოკლე ცნობები IV საუკუნეში აგებული ეკლესიის შესახებ. ტექსტი ქართ. და ინგლ. ენებზე. დართულია ეკლესიის საერთო ხედის ფოტო.

11. ქალაქები: ურბნისი // საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობის სახელმწიფო პროგრამა. თბ., 2004 -2005.- გვ.8-9. ფეოდალურ ხანაში წარმოშობილი ქალაქის ისტორია, მდებარეობა.

12. ქალაქები: ურბნისი //ზაქარაია პ. სამშობლოს გუშაგები.- თბ., 1965.- გვ.10-14. მოცემულია ნაქალაქარის V-VI საუკუნეების ციხის, სამნავიანი ბაზილიკისა და 1706 წელს ვახტანგ VI-ის მიერ აგებული სამრეკლოს ხუროთმოძღვრული აღწერილობა. ტექსტს ახლავს ნაქალაქარის დასვლეთ მონაკვეთის ფოტო.

13. ადრეშუასაუკუნეების ციხე-ქალაქები და ციხესიმაგრეები (V - X სს.) დასავლეთ საქართველო: ურბნისი /ზაქარაია პ. ქართულ ციხესიმაგრეთა ისტორია უძველესი დროიდან XVIII ს. ბოლომდე.- თბ., 2002.- გვ.43-50. ლეონტი მროველისა და ვახუტი ბატონიშვილის ცნობები ნაქალაქარის შესახებ; სხვადასხვა წლებში ჩატარებული გათხრების შედეგები; ნაქალაქარის, ალიზის კოშკებიანი გალავნისა და კოშკების ნაშთების აღწერილობა). ტექსტს ახლავს ფოტომასალა (სურ.11-16;ტაბ.4,5).

14. ქალაქები: ურბნისი //ზაქარაია პ. საქართველოს ძველი ციხესიმაგრეები.-თბ.,1988.-გვ.9-13. ურბნისის ნაქალაქარის ნაგებობათა (სამნავიანი ბაზიილიკა, ციხე, კოშკები, აბანო) შესახებ. ტექსტს ახლავს ნაქალაქარისა და ალიზის კოშკის გეგმები.

15. ფეოდალური ეპოქის არქიტექტურა: ურბნისი // ციციშვილი ირ. ქართული არქიტექტურის ისტორია.-თბ.,1955.-გვ.40-41. სამნავიანი ბაზილიკის - ურბნისის შედარება ბოლნისის სიონთან, აღდგენის პერიოდები, მოკლე აღწერილობა. ტექსტს ახლავს საილუსტრაციო მასალა (ტაბ.IX; ნახ.11,12, 13).

16. ადრეკლასობრივი საზოგადოების პერიოდის ხელოვნება:ურბნისი //ციციშვილი ირ. ქართული ხელოვნების ისტორია.- თბ., 1995.-გვ.24. მოკლე ცნობა ურბნისის შესახებ.

17. ურბნისისა და რუისის ეპარქია: ურბნისის წმ. ნინოს მონასტერი: დედათა //გუნია ირ. საქართველოს მონასტრები:ენციკლოპედიური ცნობარი.- თბ., 2005.-გვ.128. მოკლე ცნობა მონასტრის შესახებ. მოხსენიებული არიან: მიტროპოლიტი იობი (აქიაშვილი), სქემმონაზონი ნინო (დაშნიანი).

18. გორი-ბორჯომი. ურბნისი //ზაქარაია პ. თბილისი. ბორჯომი. ვარძია. - თბ., 1977.- გვ 29-32. ძეგლის მოკლე ისტორია, ისტორიული წყაროების მიმოხილვა, ნაქალაქარის ტერიტორიაზე სემორჩენილი არქიტექტურული ნაგებობების (ბაზილიკა, სამრეკლო)ხუროთმოძღვრულ-მხატვრული დახასიათება. ტექსტს ახლავს ფოტო.

19. ბერიძე ვ. ძველი ქართული ხუროთმოძღვრება - თბ., 1974. - გვ.25; გვ.91-93. ნაქალაქარზე შემორჩენილი საერო და საკულტო ნაგებობების: გალავნის, აბანოს. კოშკისა და წმ. სტეფანეს სახელობის სამნავიანი ბაზილიკის აღწერილობა. ტექსტს ახლავს ტაბ.14, ეკლესიის გეგმა და განივი განაკვეთი (ანაზომები პ.ზაქარაიასა და ფ.ქუფარაშვილისა). მოხსენიებულია ურბნისის ბაზილიკური ტიპის ეკლესია. ახლავს ტაბ.14.

20. ურბნისი //ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია. ტ.X.-თბ.,1986.-გვ.171. ნაქალაქარ ურბნისის არქეოლოგიურის შესწავლის შედეგები. ძეგლთან დაკავშირებით არსებული ისტორიული მასალების მიმოხილვა, ურბნისის ტერიტორიაზე შემორჩენილი მატერიალური კულტურის ძეგლების მოკლე აღწერილობა.

21. ურბნისის სიონი // ქართული წარწერების კორპუსი. I: აღმოსავლეთ და სამხრეთ საქართველო(V-X სს.).-თბ.,1980.-გვ.62; გვ.196-200. რეზ.რუს.ენაზე. ტაძრის ფასადების წარწერების (საამშენებლო - თევდორე ეპისკოპოსისა, მოსახსენებელი სიონის განახლებისა, სიონის შემწეების - ქავთარის და შუშანისა, აბიათარ დეკანპოზისა)ვრცელი აღწერილობა და პალეოგრაფიულ-ენობრივი ანალიზი. მოცემულია საილუსტრაციო მასალა (ტაბ.70, სურ.1-4).

22. ურბნისი //საქართველოს ისტორიისა და კულტურის ძეგლთა აღწერილობა. ტ.5.-თბ.მ, 1990.- გვ.396-403. წერილობითი წყაროები ურბნისის შესახებ; ნაქალაქარზე ჩატარებული სხვადასხვა არქეოლოგიური ექსპედიციების (1893 წ., XIX ს-ის 50-იანი წლები, 1952 წ., 1953-1956 წწ.)შედეგები, ურბნისის ტერიტორიაზე განლაგებული ძეგლების; გალავნის, აბანოს, მარნის, წყალსადენისა და სარწყავი არხების, გვირაბებისა და ურბნისი სიონის ( V-VI საუკუნეებით დათარიღებულია წარწერების პალეოგრაფიული შესწალის საფუძველზე, სამნავიანი ბაზილიკაა, სამშესასვლელიანია, იკითხება მშენებლობის რამდენიმე ფენა, აღინიშნება სამრეკლო, მინაშენები)ვრცელი აღწერილობა. მოხსენიებულნი აიან: პ.უვაროვა, გ.ჩუბინაშვილი, ნ.ბერძენიშვილი, გ.ლომთათიძე და სხვ. ტექსტს დაერთვის მდიდარი საილუსტრაციო მასალა.