topmenu

 

ბანა - მის შესახებ სტატიები

<უკან დაბრუნება...<<<ეკლესია - მონასტრები>>>

(+)

ბანა (თურქეთი), ბიბლიოგრაფია:

1. ბანა //საქართველო: ენციკლოპედია. - თბ., 1997.- გვ.348. - VII საუკუნეში აგებული ტაძრის ხუროთმოძღვრული დახასიათება.

2. ბაქრაძე დ. ისტორია საქართველოსი. - ტფ., 1889. -  გვ.223. - მოკლე ცნობები ბანასა და ოშკის შესახებ.

3. ბანა //ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია. ტ.II. - თბ., 1977. - გვ.185. - მოკლე ცნობები ბანას ტაძრის შესახებ.

4. დიდი ხუთეული ტაოთა: ბანა //გივიაშვილი ი. კოპლატაძე ი.ტაო-კლარჯეთი. - თბ., 2004.- გვ.123-128. - ძეგლის ისტორია, არსებული წერილობითი წყაროების მიმოხილვა, ხუროთმოძღვრული დახასიათება. მოხსენიებულნი არაიან: ვახუშტი ბატონიშვილი, კარლ კოხი, ს.კლდიაშვილი, დ.ბაქრაძე, ე.ვეიდენბაუმი, ექვ.თაყაიშვილი, ა.კალგინი, ი.ზდანევიჩი, ვ.ჯობაძე, რ.ედვარდსი, ჟ. და მ.ტიერები, დ.თუმანიშვილი, რ.მეფისაშვილი, გ.ჩუბინაშვილი, ვ.ბერიძე, ნ.ზაქარაია. ტექსტს დართული აქვს ბანას ფოტოები (გადაღებული 1902 წელს და ამჟამად)..

5. გუგუნავა ალ. მოგზაურობა ისტორიულ სამხრეთ საქართველოში. - თბ., 1996. - გვ.28-29. - XI საუკუნის ისტორიკოს სუმბათ დავითის ძის ცნობა ტაძრის შესახებ. ძეგლის მნიშვნელობა ქართული კულტურის განვითარებაში. ძეგლის მოკლე ხუროთმოძღვრული დახასიათება. ცნობები ტაძრის დღევანდელი მდგომარეობის შესახებ. მოხსენიებულნი არიან: ზაქარია ბანელი (X-XI სს.), ვახუშტი ბატონიშვილი. ტექსტს დართული აქვს ძეგლის ფოტოები (გვ.42-43).

6. ბანას დიდი მრგვალი ტაძარი; ბანას პატარა ეკლესია; ბანას მღვიმეში დაცული ეკლესია //თაყაიშვილი ექვ. არქეოლოგიური ექსპედიცია კოლა-ოლთისში და სოფელ ჩანგლში 1907 წელს. - პარიზი, 1938. - გვ.19-28. //იგივე ტექსტი იხ.დაბრუნება. ტ.I. - თბ., 1991. - გვ.315-326. - ბანის დიდი ტაძრის მხატვრულ-ხუროთმოძღვრული დახასიათება, მისი ისტორია, ცნობები ბანას პატარა და მღვიმეში დაცული ეკლესიების შესახებ. მოხსენიებულნი არიან: ბანას პირველი ეპისკოპოსი კვირიკე; ნ.სევეროვი, ბოტანიკოსი კარლ კოხი, ნ.მარი.

7. მეფისაშვილი რ. თუმანიშვილი დ. ბანას ტაძარი: შესწავლისა და რეკონსტრუქციის საკითხები. - თბ., 1989. ტქსტი ქართულ და რუსულ ენებზე. - ტაძრის შესახებ არსებული სამეცნიერო ლიტერატურის მიმოხილვა. წარმოდგენილია ძეგლის ანაზომები, გეგმა, გრაფიკული რეკონსტრუქციები და სხვადასხვა დროს გადაღებული ფოტოსურათები.

8. ჯანაშვილი მ. მესხეთი. - თბ., 1915. - გვ.21. - მოკლე ცნობები მეფე ადარნასეს დროს აგებულ ბანას ტაძარზე

9. ბანა //ბერიძე ვ. ძველი ქართული ხუროთმოძღვრება. - თბ., 1974.- გვ.32-35; გვ.111-112. - სოფ.ფანაქის (ფენიაკის) ბანას მონუმენტური კათედრალის ხუროთმოძღვრული დახასიათება. მოხსენიებულნი არიან: ვახუშტი ბაგრატიონი, გ.ჩუბინაშვილი. ტექსტს ახლავს ტაძრის გეგმა და ფოტოები (ტაბ.40-44).

10. ძველი ქართული განვითარების მესამე ეტაპი აყვავების ხანაში: ბანა და იშხანი. ბანა //ჩუბინაშვილი გ. ქართული ხელოვნების ისტორია. ტ.I. - ტფ., 1936. - გვ.168-174. - ტაძრის ვრცელი აღწერილობა, მშენებლობისა და შემდგომი განვითარების ეტაპები, დათარიღება.მოხსენიებულნი არიან: ექვ. თაყაიშვილი, სტრაგოვსკი. ტექსტს ახლავს არქ. ან. კალგინის მიერ შესრულებული ჩანახატები; სურათები (სურ.119-126; ტაბ.VIII).

11. ბოლქვაძე თ. იმოგზაურეთ ტაო-კლარჯეთში // ბურჯი ეროვნებისა. - 2003. - N1-2. - გვ.20-23. - ბანის მდგომარეობის თაობაზე.

12. ამირანაშვილი შ. ქართული ხელოვნების ისტორია. - თბ., 1971. - გეგმით ტეტრაკონქიანი სამსართულიანი ბანის ტაძრის ხუროთმოძღვრული დახასიათება. ტექსტს ერთვის გეგმა.

13. ჯანაშვილი მ. საქართველოს ისტორია. - ტფ., 1906. - გვ.327. - ცნობები ადარნასე II კურაპალატის დროს (IX-X სს.) აგებული ბანას ტაძრის შესახებ.

14. სხირტლაძე ზ. ეკლესია -მონასტერთა გამოსახულებები შუა საუკუნეების ქართულ სახვით ხელოვნებაში // ხელოვნება. - 1992. - N1-2.- გვ.10-22. - ტაძრის ისტორია, ფრესკული გამოსახულებების აღწერილობა.

15. ბერიძე ვ. ადრეფეოდალური ხანის ქართული ხელოვნება // საქართველოს ისტორიის ნარკვევები. II. - თბ., 1973. - გვ.629-630. - მოკლე ცნობები საეპისკოპოსო ტაძრის - ბანას შესახებ.

16. ჩუბინაშვილი გ.ქართული არქიტექტურის გზები. - თბ., 1936. - გვ.69-70. - VII საუკუნის კათედრალური ტაძრის - ბანის შესახებ.

17. ფეოდალური ეპოქის არქიტექტურა: იშხანი და ბანა //ციციშვილი ირ. ქართული არქიტექტურის ისტორია. - თბ., 1955. - გვ.46-47. - VII საუკუნის ძეგლის კონსტრუქციული დახასიათება, გეგმის თავისებურება. ტექსტს ახლავს საილუსტრაციო მასალა (ტაბ.XIV,XV).

18. ტაო-კლარჯეთში მდებარე ძეგლების ფოტოთეკა /ფონდი "ღია საზოგადოება საქართველო" ეროვნული კულტურული მემკვიდრეობის პროგრამა. საანგარიშო კრებული. - 1998.- გვ.113-114. ტექსტი ქართულ და ინგლისურ ენებზე. - ძეგლის ხუროთმოძღვრული და არქიტექტურული დახასიათება.

19. ალექსიძე ნ. ხოშტარია დ. ახალი ცნობები ტაო-კლარჯეთის სიძველეთა შესახებ //ლიტერატურა და ხელოვნება. - 1991. - N1. - გვ.117-161. - ტაძრის თანამედროვე მდგომარეობის შესახებ.

20. ბანის ეპარქია // სილოგავა ვ. შენგელია კ. ტაო-კლარჯეთი. - თბ., 2006. - გვ.94-102. - ძეგლის აგების, სახელწოდების ეტიმოლიგიისა და ისტორიული წყაროების შესახებ. ბანაში მიმდინარე ლიტერატურული საქმიანობა. მოხსენიებულნი არიან:ზაქარაია ბანელი, იაკობ ჯაყელი; ელ. მეტრეველი, ლ.მენაბდე. ტექსტს ერთვის ტაძრის გეგმა და ფოტოები (სურ.26-28).

21. ბანას კათედრალი //ჯობაძე ვ. ადრეული შუა საუკუნეების ქართული მონასტრები ისტორიულ ტაოში, კლარჯეთსა და შავშეთში. - თბ., 2007. - გვ.97-105. - მდ.ოლთუს შენაკადის - ბანასწყლის ნაპირზე მდებარე ტაძრის მდებარეობა, კათედრალის აღწერილობა, ისტორიული და კულტურული მიმოხილვა. მოხსენიებულნი არიან: კ.კოხი, დ.ბაქრაძე, ექვ. თაყაიშვილი, ნ.ტიერი, რ.ედვარდი. ტექსტს დართული აქვს ილუსტრაციები (26.26-ა) და ტაბულები (106-118).

22. ბანა //საქართველოს სულიერი საგანძური. წ.I.- თბ., 2005. - გვ.71-73. - ბანის ტაძრის ნანგრევების მოკლე ხუროთმოძღვრული აღწერილობა. ტექსტი ქართ. და ინგლ. ენებზე. დართული აქვს ტაძრის ნანგრევების საერთო ხედის, სვეტის კაპიტელისა და ფასადის ნაწილის ფოტოები.

ფოტოს წყარო: http://picasaweb.google.com/achikov/pgyMfF#5474542252872981010