topmenu
მთავარი
ეპარქიები
ეკლესია-მონასტრები
ციხე-ქალაქები
უძველესი საქართველო
ექსპონატები
მითები და ლეგენდები
საქართველოს მეფეები
მემატიანე
ტრადიციები და სიმბოლიკა
ქართველები
ენა და დამწერლობა
პროზა და პოეზია
სიმღერები, საგალობლები
სიახლეები, აღმოჩენები
საინტერესო სტატიები
ბმულები, ბიბლიოგრაფია
ქართული იარაღი
რუკები და მარშრუტები
ბუნება
ფორუმი
ჩვენს შესახებ
რუკები

 

კაცხის ეკლესია და სვეტი - მის შესახებ სტატიები

< უკან დაბრუნება....<<<საქართველოს ეკლესია - მონასტრები>>>

კ. ხიმშიაშვილის ფოტო

კაცხის ეკლესია (ჭიათურის რ-ნი), ბიბლიოგრაფია:

1. ამირანაშვილი შ. ქართული ხელოვნების ისტორია.-თბ., 1961. - გვ. 258 - 259. - კაცხის ტაძრის ხუროთმოძღვრულ-ისტორიული დახასიათება და აგების თარიღი.

2. ასანიძე ა. კაცხის ტაძარი // გაზ. "ჭიათურის მაღაროელი". - 1966 (21 აგვ.). - ცნობები ტაძრის აგების თარიღისა და მის მფლობელთა შესახებ.

3. ბერიძე ვ. კაცხი. X-XI საუკუნეთა მიჯნა.- თბ., 1959. - გვ.1 დეკემბერი. - ბუკლეტი. აღწერილია კაცხის გუმბათოვანი ტაძარი.

4. ბერიძე ვ. კაცხის ტაძარი // ჟ. "ქართული ხელოვნება". ტ. 30. - 1950. - გვ. 53 - 93. - ძეგლის ვრცელი დახასიათება, წარწერების ანალიზი.

5. ბოჭორიძე გ. იმერეთის ისტორიული ძეგლები. - თბ., 1995. - გვ. 170. - კაცხის ეკლესიაში შემორჩენილი ეტრატის აღწერილობა.

6. კაცხი // ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია. ტ. V. - თბ., 1980. - გვ. 445. - მოკლე ცნობა კაცხის ტაძარზე.

7. კაცხი // ქართული ლაპიდარული წარწერების კორპუსი. II. : დასავლეთ საქართველოს წარწერები. ნაკვ. I (IX - XIII სს.). - თბ., 1980. - გვ. 55 - 58; გვ. 89 - 92. - კაცხის ტაძარზე შემორჩენილი წარწერების პალეოგრაფიული და ენობრივი ანალიზი. მოცემულია საილუსტრაციო მასალა (სურ.34).

8. კაცხი // ყაუხჩიშვილი თ. საქართველოს ბერძნული წარწერების კორპუსი. - თბ., 2004. -გვ. 169. - X - XI საუკუნეთა მიჯნაზე აგებული ეკლესიის ფრესკებზე შემორჩენილი წარწერების ანალიზი.

9. ყაუხჩიშვილი თ. ბერძნული წარწერები საქართველოში. - თბ., 1951. - გვ. 167 - 168. - კაცხის მაცხოვრის სახ.ეკლესიის ფრესკული და ლაპიდარული ბერძნული წარწერების მიმოხილვა, ძეგლის ხუროთმოძღვრულ დახასიათება.

10. ცინცაძე ვ. კაცხის ჯვარი // ქართული ხელოვნების ისტორიის ინსტიტუტის I სამეცნიერო სესია 1946 წლის 17, 19 და 19 იანვარს. მუშაობის გეგმა და მოხსენებათა თეზისები. - თბ., 1946. - 1944 წლის ივლისში მოწყობილი ექსპედიციის მასალები.

11. წერეთელი გ. კაცხის მონასტერი //გაზ. " კვალი". - 1985. - N 15. - გვ. 10. - კაცხის მონასტერის ორ უცნობ წარწერაზე.

12. ციციშვილი ირ. ქართული ხელოვნების ისტორია. - თბ., 1995. - გვ. 81 - 82. - მოკლე ცნობები X-XI საუკუნეთა მიჯნაზე აგებული ეკლესიის შესახებ. ტექსტს ახლავს ძეგლის ფოტო.

13. კაცხი // საქართველოს სულიერი საგანძური. წ. I. - თბ., 2005. - გვ. 187 - 189. - 1010 - 1014 წლებში აგებული ტაძრის ხუროთმოძღვრული დახასიათება. ტექსტი ქართ. და ინგლ. ენებზე. დართულია ტაძრის საერთო ხედისა და ხატების ფოტოები.

14. ჭიათურის ეპარქია: კაცხის სვეტის მამათა მონასტერი // გუნია ირ. საქართველოს - მონასტრები: ენციკლოპედიური ცნობარი. - თბ., 2005. - გვ. 154 - 155. - V - VI სს. - ში დაარსებული მონასტრის მოკლე ისტორია, სიწმინდეები, სამონასტრო ცხოვრების აღორძინება - ზოგადი მიმოხილვა. მოხსენიებულნი არიან: ბერი მაქსიმე (ქავთარაძე), მიტროპოლიტი კონსტანტინე (მელიქიძე). ტექსტს ახლავს კაცხის სვეტის ფოტო.

15. ბერიძე ვ. კაცხის ტაძარი // საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის საზოგადოებრივ მეცნიერებათა განყოფილების XX სამეცნიერო სესია 1946 წლის 30 - 31 მაისს. მუშაობის გეგმა და მოხსენებათა თეზისები. - თბ., 1946. - გვ. 6 - 7. - ეკლესიის ხუროთმოძღვრული დახასიათება, მოკლე ისტორია, მშენებლობის ეტაპები, მხატვრობისა და ისტორიული წყაროების მიმოხილვა.

16. ბერიძე ვ. ძველი ქართული ხუროთმოძღვრება. - თბ., 1974. - გვ. 98. - მოკლე ცნობა კაცხურის ხეობაში მდებარე ორი ეკლესიის (V, VI სს.) შესახებ. ტექსტს ახლავს კაცხის სვეტის ფოტო (ტაბ. 20).

17. საქართველოს სტიქიით დაზარალებული ძეგლები (1991 წლის 29 აპრილისა და 15 ივნისის მიწისძვრის შედეგად): კაცხი. - თბ., 1991. - გვ. 73. ტექსტი ქართ. და ინგლ. ენებზე. - X-XI საუკუნეების მიჯნაზე აგებული, მაცხოვრის სახ. მრავალწახნაგა გუმბათოვანი ტაძრის ხუროთმოძღვრული აღწერილობა. მოცემულია ძეგლის გეგმა და ფოტოები სტიქიამდე და სტიქიის შემდეგ.

18. კუპატაძე ს. ჩვენი ხსნა, ჩვენი ბედნიერი ერთობა // გაზ. "საქართველოს რესპუბლიკა'. - 2001 (8 დეკ.). - გვ. 8. - კაცხის ტაძრის მოკლე ისტორია და ჩატარებული აღდგენითი სამუშაოების შედეგები.

19. სივსივაძე ნ. ვინც ააშენა, მანვე დაამშვენოს! // გაზ. "ახალგაზრდა კომუნისტი".-1982(13 მარტი).-გვ.4. - ძეგლის მოვლა-პატრონობის თაობაზე.

20. ღვინეფაძე ნ. ქვის კერპი // გაზ. "ახალგაზრდა კომუნისტი". - 1968 (16 ნოემბ.). - გვ. 4. - კაცხის მაცხოვრის სახ. ეკლესიის ნანგრევების თაობაზე.

21. ჩვენი მხარის ისტორიული ძეგლები // გაზ. "ჭიათურის მაღაროელი". - 1959 (4 აგვ.). - მოკლე ცნობა კაცხის ეკლესიის შესახებ.

კ. ხიმშიაშვილის ფოტო

კაცხის სვეტი (ჭიათურა), ბიბლიოგრაფია

1. მოდებაძე ზ. კაცხის სვეტს მზრუნველი ხელი // ძეგლის მეგობარი. - 1979. - N 51. - გვ. 59. - ძეგლის დაცვის შესახებ.

2. ცინცაძე ვ. ზოგიერთი საკითხი კაცხის სვეტის ანსამბლის დაცვის შესახებ // ძეგლის მეგობარი. - 1974. - N 35. - გვ. 58 - 61. - კაცხის სვეტის ისტორიული ანსამბლის ლანდშაფტის დაცვის აუცილებლობაზე. მოხსენიებულნი არიან: ვახუშტი ბაგრატიონი, ალ. ჯაფარიძე, ლ. გოთუა, ა.ბელიაშვილი, ვ. ცინცაძე. ტექსტს ერთვის ძეგლის ფოტოები.

3. ცინცაძე ვ. კაცხის სვეტი // საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის მოამბე. - 1946. - N8. - გვ. 557. - ზემო იმერეთის სოფელ კაცხის უძველეს ეკლესიათა ნანგრევების შესახებ.

4. ცინცაძე ვ. კაცხის სვეტი V-VI საუკუნეების ხუროთმოძღვრების ძეგლი // ძეგლის მეგობარი. - 1964. - N3. - გვ. 52 - 55. - კაცხის სვეტის დათარიღება.

5. კაცხი // ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია. ტ. V. - თბ., 1980. - გვ. 445. - მოკლე ცნობა კაცხის სვეტის შესახებ.

6. წერეთელი გ. კაცხის სვეტი // გაზ. "კვალი". - 1895. - გვ. N40. - გვ.10. - კაცხის სვეტის მოკლე აღწერილობა და მის შესახებ გავრცელებული თქმულებები.

7. ცინცაძე ვ. ზოგიერთი საკითხი კაცხის სვეტის ანსამბლის დაცვის შესახებ // ძეგლის მეგობარი. - 1974. - N35. - გვ. 58 - 61. - ძეგლის ირგვლივ დაცვის ზონის დადგენისა და კვლევითი სამუშაოების ჩატარების აუცილებლობაზე.

8. ცინცაძე ვ. "კაცხის სვეტი" V - VI საუკუკეთა ხუროთმოძღვრების ძეგლი // ქართული ხელოვნების ისტორიის ინსტიტუტის XV სამეცნიერო სესია 1959 წლის 27 მაისი. მუშაობის გეგმა და მოხსენებათა თეზისები. - თბ., 1959. - გვ. 4 - 10. - 1944 წელს ალპინისტთა ჯგუფთან ერთად მოწყობილი ექსპედიციის მასალები .

9. ცინცაძე ვ. კაცხის სვეტი V - VI საუკუნეების ხუროთმოძღვრების ძეგლი // ძეგლის მეგობარი. III. - თბ., 1964. - გვ. 52 - 55. - კაცხის სვეტის დათარიღების შესახებ.

10. ჯაფარიძე ს. "ვითარცა სვეტი, ფრიად მაღალი" // ძეგლის მეგობარი. - კრ. 71. - 1986. - გვ. 58 - 62. - კაცხის სვეტის შესახებ არსებული მასალების მიმოხილვა.

11. ჯაფარიძე ს. სოფელ კაცხში მივლინების მოკლე ანგარიში // ძეგლის მეგობარი. 35. - 1974. - გვ. 62 - 64. - კაცხის სვეტთან აღმოჩენილი აკლდამა - საძვალის მოკლე აღწერილობა.

12. ჭუმბურიძე ს. მოწერილი ამბავი // "ივერია".-1886 (5 ნოემბ.). - N239. - გვ. 2 - 3. - თქმულებები სოფ. კაცხის სვეტის შესახებ.

13. ხუსკივაძე თ. საისტორიო და საარხეოლოგიო აღწერა ყვირილის ხეობისა // "ივერია". - 1889 (9 აგვ.). - N 168. - გვ. 2 - 3; N 170 (11 აგვ.). - გვ. 2 - 3; N 171 (12 აგვ.). - გვ. 3; N 172 (13 აგვ.). - გვ. 3. - კაცხის სვეტისა და იამბე, ციხის ნაშალო. - თბ., 2007. - გვ. 88 - 89. - კაცხის სვეტის შესახებ ხალხში გავრცელებული თქმულება. ტექსტს ერთვის კაცხის სვეტის ფოტო.

14. გურასაშვილი ა. რას იტყოდა "მკერდში დაჭრილი ბუნების" ავტორი ანუ ჩაქუჩებით... კაცხის სვეტზე // გაზ. "ახალგაზრდა კომუნისტი". - 1988 (5 ნოემბ.). - გვ. 4. - ძეგლის დაცვის თაობაზე.

15. ვაშაძე თ. კაცხის სვეტის დღესასწაული // გაზ. "ახალგაზრდა კომუნისტი". - 1970 (29 ოქტ.). - გვ. 4. - ალიოშა ჯაფარიძის 70 წლისთავისადმი მიძღვნილი კაცხის სვეტის დღესასწაულის თაობაზე.

16. ბერიძე ვ. ძველი ქართული ხუროთმოძღვრება. - თბ., 1974. - გვ. 98. - მოკლე ცნობა კაცხურის ხეობაში მდებარე ორი ეკლესიის (V, VI სს.) შესახებ. ტექსტს ახლავს კაცხის სვეტის ფოტო (ტაბ. 20).