ვ.დოლიძე - გურჯაანის ყველაწმინდა//ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ.III. - თბ., 1978.- გვ.318.

გურჯაანის ყველაწმინდა, VIII-IX საუკუნეების ქართული ხუროთმოძღვრების („გარდამავალი ხანის“) უმნიშვნელოვანესი ძეგლი - ღვთისმშობლის მიძინების ეკლესია, ე. წ. "ყველაწმინდა". ქალაქ გურჯაანიდან 2 კმ-ზე. გურჯაანის ყველაწმინდა ერთადერთი ორგუმბათიანი ეკლესიაა საქართველოში. აგებულია რიყის ქვის სწორი რიგებით, კუთხეები და დეკორატიული ნაწილები - შირიმის თლილი კვადრებით. თაღები, კამარები, და საყრდენი ბოძები ამოყვანილია კვადრატული აგურით. რთული გეგმის ნაგებობის ზოგი ნაწილი ორ სართულადაა განლაგებული. ნავები გაყოფილია ბოძების ორი წყვილით. ორფერდა სახურავით გადახურული შუა მაღალი ნავი, რომელიც აღმოსავლეთით ნალისებრი აფსიდით ბოლოვდება, დაყოფილია სამ კვადრატად; განაპირა კვადრატებზე შეკრული კამარებით დაგვირგვინებული დაბალი, რვაწახნაგა გუმბათის ყელებია აღმართული. მთავარ ნავს სამხრეთ და ჩრდილოეთიდან ეკვრის კამარებით გადახურული გვერდის ნავები, მათ თავზე მოთავსებული ფართო გარსშემოსავლელი სამი მხრიდან ერტყმის ცენტრალურ ნავს. თუმცა გარედან შენობა მარტივადაა დამუშავებული, წინა ხანის ძეგლებთან შედარებით მაინც იგრძნობა დეკორატიული ტენდენციების გაძლიერება, სხვაგვარია (უფრო აზიდულია) შენობის პროპორციებიც.

http://ka.wikipedia.org/wiki/გურჯაანის_ყველაწმინდა

• გურჯაანის ყველაწმინდა - აღწერა, ისტორია, მდებარეობა
• გურჯაანის ყველაწმინდა - მის შესახებ სტატიები, ბიბლიოგრაფია
• გურჯაანის ყველაწმინდა - ფოტოგალერეა //ფოტოალბომის სრული ვერსია

************************************************************************************

გურჯაანის ორგუმბათიანი - ციციშვილი ირ. ქართული ხელოვნების ისტორია. - თბ., 1995. - გვ. 65.

VIII საუკუნეშია აგებული გურჯაანის მახლობლად ორგუმბათიანი ბაზილიკა. ეკლესიის შიგა სივრცე გაყოფილია ნავებად ბოძების ორი წყვილით. შუა მაღალი ნავი მთავრდება ნალისებრივი აფსიდითა და სამი მალისაგან შედგება. აქედან პირველსა და მესამეზე ტრომპების მეშვეობით ამოყვანილთა რვაწახნაგა გუმბათები....<<ტექსტი სრულად აქ...<<

************************************************************************************