topmenu
მთავარი
ეპარქიები
ეკლესია-მონასტრები
ციხე-ქალაქები
უძველესი საქართველო
ექსპონატები
მითები და ლეგენდები
საქართველოს მეფეები
მემატიანე
ტრადიციები და სიმბოლიკა
ქართველები
ენა და დამწერლობა
პროზა და პოეზია
სიმღერები, საგალობლები
სიახლეები, აღმოჩენები
საინტერესო სტატიები
ბმულები, ბიბლიოგრაფია
ქართული იარაღი
რუკები და მარშრუტები
ბუნება
ფორუმი
ჩვენს შესახებ
რუკები

 

ბეთანია - მის შესახებ სტატიები

<უკან დაბრუნება

ბეთანიის მონასტერი, ბიბლიოგრაფია:

1. ბეთანია //ამირანაშვილი შ. ქართული ხელოვნების ისტორია. - თბ., 1971. - გვ.267-270. - ბეთანიის ტაძრის კედლის მხატვრობის სტილისტურ-იკონოგრაფიული ანალიზი.

2. გოგიბერიძე ვ. ბეთანია // საქართველოს ბუნება.- 1973.- N10.- გვ.16. - ცნობები XII საუკუნის დასასრულს თამარ მეფის დაკვეთით აგებული მონასტრის შესახებ.

3. გოგიბერიძე ვ. მივხედოთ ბეთანიას //ლიტერატურული საქართველო. - 1970. - 11 სექტემბერი. - ძეგლის დაცვის შესახებ.

4. ზაქარაია პ. ბეთანია (XIII საუკუნის დასაწყისი). - თბ., 1959. 1 ფ. - XII-XIII საუკუნეების გუმბათოვანი ტაძრისა და ფრესკული მხატვრობის აღწერა.

5. სანიკიძე თ. ბეთანია // ფრესკა.- 1974.- N6.- გვ.44-46. - ძეგლის ხუროთმოძღვრული, ფრესკული მოხატულობისა და რელიეფური ორნამენტების აღწერილობა.

6. ჯანგიძე მ. ბეთანია //თბილისი. - 1973. - 18 იანვარი. - მდ.ვერეს ხეობაში, XII საუკუნეში აგებული ძეგლის წარწერები, არქიტექტურული და მხატვრული დახასიათება.

7. ჯანაშვილი ე. კეჩხუაშვილი ი. კანონზომიერების პრინციპები ბეთანიის მცირე ტაძრის არქიტექტურაში //თბილისის უმაღლესი სასწავლებლების სტუდენტთა III სამეცნიერო კონფერენციის შრომები. - 1950. - წიგნ. IV. - გვ.50-58. - ბეთანიის ერთნავიანი სწორკუთხა, მარტივი გეგმის მქონე, მცირე ეკლესიის აღწერილობა.

8. გოგიაშვილი თ. ცნობარი ძეგლთა შესწავლისათვის //ქართული ენა და ლიტერატურა სკოლაში. - 1975. - N3. - გვ.54-47. - ბეთანია - მოკლე ცნობები და ბიბლიოგრაფია.

9. გოგიბერიძე ვ. ბეთანია //საქართველოს ბუნება. - 1972.- N12.- გვ.10.- 1973.- N10.- გვ.16. - ძეგლის ისტორია და მისი დაცვის საკითხები.

10. ლაზარე (აბაშიძე) არქიმანდრიტი "ბეთანია-სახლი სიგლახაკისა" // რანი ვართ ქართველნი?!. - 1997. - N4. - გვ.18-23. - მონასტრის ისტორია, მოხატულობა და არქიტექტურა.

11. XII საუკუნის ბოლოსა და XIII საუკუნის პირველი მესამედის ხუროთმოძღვრება: ბეთანია //ზაქარაია პ. ქართული ხუროთმოძღვრება XI-XIII სს. - თბ., 1990. - გვ.57-72. - ძეგლის აღწერილობა, ტაძრის ჩრდილოეთ კედელზე გამოსახული მეფეების: ლაშა გიორგის, თამარის, გიორგი მესამის გამოსახულებების სტილისტური ანალიზი. ტექსტს ახლავს საილუსტრაციო მასალა (სურ.15-18; ტაბ. XVI-XXIII).

12. ბეთანია //ბერიძე ვ. ძველი ქართული ხუროთმოძღვრება. - თბ., 1974. - გვ.152-153. - ბეთანიის ტაძრის მდებარეობა, მოკლე მხატვრულ-ხუროთმოძღვრული დახასიათება. ტექსტს დართული აქვს ტაძრის განივი განაკვეთი (ანაზომი მ.კალაშნიკოვისა) და ფოტოები (ტაბ. 150, 151).

13. ზაქარაია პ.ბეთანია (XIII საუკუნის დასაწყისი). - თბ., 1959. - ბეთანიის გუმბათოვანი ტაძრის ფრესკული მხატვრობის მიმოხილვა.

14. მესხია შ. საშინაო პოლიტიკური ვითარება და სამოხელეო წყობა XII საუკუნის საქართველოში. - თბ., 1979. - გვ.13-17. - ბეთანიის ტაძრის ჩრდილოეთ კედელზე განთავსებული ასომთავრული წარწერის ანალიზი. მოხსენიებულია სუმბატ ორბელი.

15. ბეთანიის ეკლესია //მოსულიშვილი ჰ. ქართული ძეგლის სტრუქტურა IV-XIII სს. გუმბათოვანი ატრქიტექტურა. - თბ., 1985. - გვ.113-117; 143. - ბეთანიის ეკლესიის კომპოზიციური ფორმების სტრუქტურის კანონზომიერებათა შესახებ. მოცემულია ძეგლის გეგმის, შიდა სივრცისა და გარე მოცულობის სქემატური გამოსახულებები.

16. პრივალოვა ე. ბეთანიის მოხატულობის შესახებ //ქართული ხელოვნების ისტორიის ინსტიტუტის XXXVI სამეცნიერო სესია. მუშაობის გეგმა და მოხსენებათა თეზისები. 1981 წლის 29-30 იანვარი. - თბ., 1981. - გვ.27-28. - ტაძრის სარესტავრაციო, გაწმენდა-აღდგენითი სამუშაოებისა და მოხატულობის შესახებ.

17. პრივალოვა ე. ბეთანიის მოხატულობა //საბჭოთა ხელოვნება. - 1980. - N8. - გვ.55-62. - ბეთანიის ტაძრის კედლის მხატვრობის იკონოგრაფიულ-სტილისტური ანალიზი.

18. როსტომაშვილი ი. ვერის ხევი ანუ სკვირეთისა //მოგზაური. - 1902. - გვ.10-14. - ბეთანიის მონასტრის აღწერა. ტექსტს ერთვის ფოტოები.

19. ურუშაძე ნ. ესქატოლოგიური პროგრამა მონუმენტურ მხატვრობაში //თბილისის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის შრომები. - 1999. ტ.VI. - გვ.131-137. - ბეთანიის ტაძრის კედლის მხატვრობის ანალიზი.

20. ქართველიშვილი მ. ჯავახიშვილი თ. ბეთანიის ტაძრის აკუსტიკის საკითხისათვის //ძეგლის მეგობარი. კრ.75. - 1987. - გვ.51- - ბეთანიის ტაძარში ჩატარებული სარესტავრაციო სამუშაოების შესახებ. მოხსენიებულია ხელოვნებათმცოდნე - რესტავრატორი ვ.ცინცაძე.

21. ცინცაძე ვ. ბეთანიის ხუროთმოძღვრული ანსამბლის აღდგენა - რესტავრაცია //ქართული ხელოვნების ისტორიის ინსტიტუტის XXVIII სამეცნიერო სესია. მუშაობის გეგმა და მოხსენებათა თეზისები. 1981 წყლის 29-30 იანვარი. - თბ., 1981. - გვ.29-31. - ბოლო წლებში ჩატარებული სარესტავრაციო სამუშაოების შედეგების.

22. განვითარებული ფეოდალიზმი: ბეთანია //ციციშვილი ირ. ქართული ხელოვნების ისტორია. - თბ., 1995. - გვ.97. - ბეთანიის ტაძრის მოკლე აღწერილობა.

23. ციციშვილი ირ. ქართული ხელოვნების ისტორია. - თბ., 1955. - გვ.65. - ბეთანიის გუმბათოვანი ტაძრის მხატვრულ-ხუროთმოძღვრული ანალიზი.

24. ა-ძე ი. ბეთანიის ტაძრის შეკეთება //ცნობის ფურცელი. - 1898. - N638 (25 სექტ.). - გვ.2.

25. ამთვის 17-ს აკურთხებენ ბეთანიის მონასტერს //ცნობის ფურცელი. - 1898. - N530 (10 მაისი). - გვ.1.

26. არისტოს[ქუთათელაძე] ბეთანიის მონასტრის ბედი //სახალხო გაზეთი. - 1912. - N737. - გვ.2.

27. ახალი ამბები //დროება. - 1880. - N166 (8 აგვ.). - გვ.2-3. - არქეოლოგიური საზოგადოების მიერ ბეთანიის სასაფლაოს გათხრის განზრახვის შესახებ.

28. ბეთანიის მცირე ეკლესიის კურთხევა //ივერია. - 1898. - N110 (27 მაისი). - გვ.3-4. - დავით ბარათაშვილის ღვაწლი ბეთანიის მცირე ეკლესიის აღდგენაში. მოხსენიებულნი არიან: ე.თაყაიშვილი, ა.ქუთათელაძე, ზ.ჩხიკვაძე.

29. ბეთანიის მონასტერი // ივერია. - 1899. - N266 (10 დეკ.). - გვ.2. - ტაძრის ფრესკების მდგომარეობისა და ფრესკების აღდგენის აუცილებლობის თაობაზე მოხსენიებულნი არიან: გრ. ორბელიანი, მ.ვორონცოვი, პლ.იოსელიანი.

30. ბეთანიის ღვთისმშობლის ეკლესია და მისი განახლება //ცნობის ფურცელი. - 1896. - N64 (22 დეკ.). - გვ.3.

31. მურიე ხ-ევ! //დროება. - 1884. - N207 (25 სექტ.). - გვ.1-2. - წერილი "დროების" რედაქტორს ბეთანიის ტაძრის ნგრევისა და მისი დაცვის აუცილებლობის შესახებ.

32. ბეთანიის ეკლესია //ცნობის ფურცელი. - 1897. - N96 (26 იანვ.). - გვ.2. - დავით ბარათაშვილისათვის ტაძრის შეკეთების ნებართვის გამო.

33. ბეთანიის ეკლესიის ნანგრევები//ცნობის ფურცელი. - 1902. - N72(5 დეკ.). - გვ.2. - ტაძრის სურათი.

34. თამარ მეფის სურათი ბეთანიის მონასტერში //ცნობის ფურცელი. - 1897. - N415 (30 დეკ.). - გვ.2.

35. ბეთანიის ტაძარი //თემი. - 1912. - N89 (17 სექტ.). - გვ.3.

36. სფირიდონი მღვდელ-მონაზონი. წერილი რედაქციის მიმართ //ივერია. - 1900. - N14 (20 იანვ.). - გვ.4. - დავით ზაალის ძე ბარათაშვილის დახმარება ბეთანიის მონასტრის გასაახლებლად.

37. ქუთათელაძე ა. ბეთანია //ივერია. - 1898. - N227 (24 ოქტ.). - გვ.3. - ბერ ს[პ]ფირიდონის ღვაწლი ტაძრის განახლებაში. ეკლესიის წარწერები.

38. ქუთათელაძე ა. ბეთანია //ივერია. - 1898. - N98 (12 მაისი). - გვ.3. - მონასტრის წარსული. ძეგლის განახლება და კურთხევა.

39. ქიქოძე გ. ბეთანია //სახალხო ფურცელი. - 1914. - N32 (8 ივლ.). - გვ.2-3.

39. [ყიფშიძე გრ.] რა უფრო საჭიროა ჩვენთვის? //დროება. - 1884. - N216 (7 ოქტ.). - გვ.1-2. - ბეთანიის ტაძრის განახლების შესახებ.

40. შინაური ქრონიკა //დროება. - 1884. - N214 (5 ოქტ.). - გვ.2-3. - მონასტრის განახლების თაობაზე.

41. ჩვენ მივიღეთ გაზეთში დასაბეჭდათ // დროება. - 1880. - N156 (23 ივლ.). - გვ.2. - გ.ზალიკანოვის შენიშვნა ბეთანიის მონასტერზე.

42. ძველი მონასტერი შეკეთებას ელის //ცნობის ფურცელი. - 1897. - N396 (10 დეკ.). - გვ.2.

43. ხოშტარია ნ. ბეთანიის მონასტერი //ტრიბუნა. - 1922. - N232. - გვ.4.

44. ამავე გაზეთში ვკითხულობთ //მწყემსი. - 1884. - N20. - გვ.13-14. - ბ.მურიეს წერილი ბეთანიის ტაძრის შესახებ.

45. არჯევანიძე ი. თბილისის უახლოესი მიდამოები. - თბ., 1940. - გვ.7-8. - ბეთანიის ტაძრის აღწერილობა.

46. ბეთანია //ამირანაშვილი შ. ქართული ხელოვნების ისტორია. - თბ., 1961. - გვ.280-288. - ძეგლის კედლის მხატვრობის განხილვა.

47. ბეთანია //ნაკაშიძე ლ. საქართველოს საქმიანი და გამოჩენილი ადამიანები. - თბ., 2003. - გვ.39. - მოკლე ცნობებინ ტაძრის შესახებ ქართულ და ინგლისურ ენებზე.

48. ბეთანია //ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია. ტ.II. - თბ., 1977. - გვ.268. - მოკლე ცნობები ტაძრის ხუროთმოძღვრებისა და მხატვრული ფორმების შესახებ.

49. ბეთანია //ძველი ხუროთმოძღვრება (დამხმარე სახელმძღვანელო). - თბ., 1987. - გვ.56-57. - ბეთანიის ტაძრის ხუროთმოძღვრული აღწერილობა, ტაძრის ახლოს მდებარე XII საუკუნის მცირე ზომის დარბაზული ეკლესიის მოკლე დახასიათება.

50. გოზალიშვილი დ. ბეთანია //თბილისის შემოგარენი. - თბ., 1976. - გვ.14-17. - ტაძრის აგების ისტორია და მისი აღწერილიბა.

51. იამბე, ციხის ნაშალო.... - თბ., 2007. - გვ.30-31. - ტაძრის მდებარეობა. ძეგლის შესახებ არსებული ხალხური გადმოცემა .ტექსტს დართული აქვს ტაძრის ფოტო.

52. მონასტერის ჩაუქრობელი სანთელნი. ბეთანია // საქართველოს სულიერი საგანძური. წ.I. - თბ., 2005. - გვ.269-273. - ტაძრის ისტორია, ხუროთმოძღვრული დახასიათება, მორთულობათა აღწერილობა. ტექსტი ქართ. და ინგლ. ენებზე. დართულია ტაძრისა და ფრესკების ფოტოები.

53. მცხეთა-თბილისის ეპარქია: ბეთანიის ღვთისმშობლის შობის ტაძარი (მამათა) //გუნია ირ. საქართველოს მონასტრები: ენციკლოპედიური ცნობარი. - თბ., 2005. - გვ.66-67 //გუნია ირ. მცხეთა-თბილისის ეპარქიის ტაძრები. - თბ., 2002. - გვ.14-15. -  ტაძრის დაარსების ისტორია, ცნობები ღვთისმშობლის შობის სახელობის ტაძრის, წმინდა გიორგის სახელობის ეკლესიისა და აქ მოღვაწე პირების შესახებ-მოკლე მიმოხილვა. მოხსენიებულნი არიან: იღუმენი საბა (კუჭავა), მღვდელმონაზონი იაკობი (ბანძელაძე), მღვდელმონაზონი ნაომი (ვაჭრიძე), მღვდელმონაზონი სპირიდონი (კეთილაძე) არქიმანდრიტი იოანე (მაისურაძე) არქიმანდრიტი გიორგი (მხეიძე), რესტავრატორები: დ.ხიდაშელი, თ.გოჩიაშვილი. ტექსტს ახლავს მონასტრის ფოტო.

54. განვითარებული ფეოდალიზმის არქიტექტურა (X-XIV სს.): ბეთანია //ციციშვილი ირ. ქართული არქიტექტურის ისტორია. - თბ., 1955. - გვ.65. - ტაძრის მოკლე ხუროთმოძღვრული აღწერილობა და ფასადთა მორთულობის კომპოზიციური თავისებურებანი. ტექსტს ახლავს საილუსტრაციო მასალა (ტაბ.XXVI. ნახ.5-8).

55. ბეთანია //სამშობლო. - 1988. - აპრ. - გვ.7.

56. გელოვანი აკ. ბეთანია //გაზ. "თბილისი". - 1980. - 5 მაისი. - გვ.3. - ტაძრის მოკლე ისტორია და აღწერილობა.

57. იოსელიანი ე. წამყე ბეთანიისაკენ //ახალი ეპოქა. - 2000. - 12-14  - დეკ. - გვ.10. - ბეთანიის ფრესკების გამოფენა ძველ გალერეაში.

58. კანდელაკი ბ. ვერის ხევი, ბეთანია, წვერის ციხე - სად დავისვენოთ? //გაზ. "თბილისი". - 1960. - 11 აგვ. - გვ.3.

59. კოკოშაშვილი რ. გარდასულ დღეთა უტყვი მოწმენი-ბეთანია-მანგლისი //გაზ. "ახალგაზრდა კომუნისტი". - 1959. - 5 სექტ. - გვ.2-3.

60. მეგრელიშვილი რ. სული ამაღლებული //გაზ. "საქართველოს რესპუბლიკა". - 2002. - 20 აგვ. - გვ.8.

61. სანიკიძე თ. ბეთანია //გაზ. "კომუნისტი". - 1956. - 11 აგვ.-გვ.4.

62. ქართული ხუროთმოძღვ რების ძეგლები: ბეთანია //ახალგაზრდა ჟურნალისტი. - 1978. -N16. - გვ.18.

63. ჯანგიძე მ. ბეთანია //გაზ. "მეტრომშენებელი". - 1972. - 21 სექტემბერი.

64. ჯვარიძე თ. ტაძრის კკედელი //გაზპ. "ახალგაზრდა კომუნისტი". - 1971. - 20 მაისი. - გვ.3.

 

ელ. რესურსები:

1. არქიმანდრიტი ლაზარე „ბეთანია - სახლი სიგლახაკისა“, თბილისი, 2002 წ,გაზეთი „საპატრიარქოს უწყებანი“, № 38 (191), 2002 წ. - ბეთანიის მონასტერი

2. ბეთანიის მონასტერი - http://ka.wikipedia.org/wiki/