topmenu

 
შუამთა (ძველი და ახალი) - მის შესახებ სტატიები

< უკან დაბრუნება...<<<ეკლესია - მონასტრები>>>

შუამთა - ახალი და ძველი  (თელავის რ-ნი), ბიბლიოგრაფია:

1. ახალი შუამთა //ნაკაშიძე ლ. საქართველოს საქმიანი და გამოჩენილი ადამიანები.-თბ.,2003.-გვ.87. - მოკლე ცნობები ტაძრის შესახებ ქართულ და ინგლისურ ენებზე.

2. ახალი შუამთა //საქართველო:ენციკლოპედია.-თბ.,1997.-გვ.284. - შუამთის სამონასტრო კომპლექსის მთავარი ნაგებობის - ღვთისმშობლის შობის სახ.ეკლესიის, მრავალსართულიანი კოშკისა და სამრეკლოს აღწერილობა, ძეგლის დათარიღება. მოხსენიებულია ლევან კახთა მეფის მეუღლე თინათინი (მე-16 ს.).

2. ბერიძე ვ. XVI-XVIII საუკუნეების ქართული საეკლესიო ხუროთმოძღვრება.-თბ.,1994.-გვ.127-130. ტექსტს ახლავს ფოტომასალა.

3. კერესელიძე ი. 26 ოქტომბერს 1860 წელს ს. რუისპირი //ცისკარი.-1861.-№ 8.-გვ.349-355.- ახალი შუამთის მონასტრის აშენების ისტორია. მოხსენიებულია ერეკლე მეორე.

4. ახალი შუამთის ხახულის ღვთისმშობლის დედათა მონასტერი -თბ.,2002. - ბუკლეტი. XVI საუკუნის 50-იან წლებში კახეთის მეფის, ლევანისა და მისი მეუღლის თინათინის მიერ აგებული ეკლესიის მოკლე ხუროთმოძღვრულუ დახასიათება, ისტორია, სამონასტრო ცხოვრება, მოხატულობა.ტექსტს ერთვის ფერადი ილუსტრაციები.

5. არჯევანიძე ი. თბილისიდან ალაზნის ველისაკენ.-თბ.,1958.-გვ.227-228. - ცნობები XVI საუკუნის ძეგლის-შუამთის შესახებ.

6. ახალი შუამთა //ბერიძე ვ. ძველი ქართული ხუროთმოძღვრება.-თბ.,1974.-გვ.171. - მონასტრის მოკლე არქიტექტურული ანალიზი.

7. ახალი შუამთა. შუამთა //საქართველოს სულიერი საგანძური. წ.I.-თბ.,2005.-გვ.64-67. - ხალხური გადმოცემა ახალი შუამთის ეკლესიის აგების შესახებ; ძველი და ახალი შუამთის ეკლესიების მოკლე აღწერილობა. ტექსტი ქართ. და ინგლ. ენბეზე. დართულა ძეგლების ფოტოები.

8. ახალი შუამთის სამონასტრო კომპლექსი //"ჟღერს ქვის ჰარმონია", ტ.13, ციცინათელა., თბილისი, 2006წ. გვ.118-121

9. შუამთა ძველი //ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია.ტ.XI.-თბ.,1997.-გვ.50; გვ.271. - რიყის ქვით ნაგები სამი ეკლესიის (ბაზილიკა-V ს., მცხეთის ჯვრის ტიპის გუმბათოვანი ეკლესია-VII ს., აგურით ნაგები ჯვარგუმბათოვანი ეკლესია-XV ს.)მოკლე ისტორია და არქიტექტურული აღწერილობა. მოხსენიებული არიან: მეფე ლეონ II და მისის მეუღლე, გურიელის ასული თინათინი (XVI ს.).

10. ძველი შუამთა //თაყაიშვილი ექვ. არხეოლოგიური მოგზაურობანი და შენიშვნანი. წიგნი პირველი.-ტფ.,1907.-გვ.270-272. - მონასტრის კედლებზე, კანკელსა და მუხის კარეზე შემორჩენილი წარწერების ანალიზი.

11. ძველი შუამთა //ბერიძე ვ. ძველი ქართული ხუროთმოძღვრება.-თბ.,1974.-გვ.22;171. - მოკლე ცნობები ახალი და ძველი შუამთის ტაძრების შესახებ.მოცემულია ახალი შუამთის ეკლესიის ზომები, გეგმა ნ.სევეროვის ანაზომის მიხედვით და საილუსტრაციო მასალა (ტაბ.10,39; სურ.49-52).

12. ახალი შუამთის ხახულის ღვთისმშობლის დედათა მონასტერი.- თბ., 2002.-13გვ. - ტაძრის მდებარეობა, დაარსების ისტორია; ხახულის ღვთისმშობლის ხატის შესახებ, მთავარი ტაძრის-ღვთისმშობლის შობის სახელობის ეკლესიის მოკლე აღწერილობა, ფრესკული ფერწერის ანალიზი. ტექსტი ქართ. და რუს. ენებზე. ახლავს ტაძრის, ხატებისა და სხვა სიძველეთა ფოტოები.

13. ალავერდის ეპარქია: შუამთის ხახულის ღვთისმშობლის ხატის მონასტერი //გუნია ირ. საქართველოს მონასტრები: ენციკლოპედიური ცნობარი.-თბ.,2005.-გვ.12-14. - მონასტრის დაარსება, მოკლე ისტორია, ტაძრის ტერიტორიაზე ჩატარებული აღდგენითი სამუშაოები, სიძველეები - ზოგადი მიმოხილვა. მოხსენიებულნი არიან: ტაძრის პირველი წინამძღვარი გაბრიელი (მაყაშვილი. XVI ს.), კირიონი (საძაგლიშვილი. შემდეგში კათალიკოს-პატრიარქი კირიონ II), ალავერდელი მიტროპოლიტი დავითი (მახარაძე,1997 წ.), საქართველოს კათალიკოს-პატრიარქი ილია II. ტექსტს ახლავს ღვთისმშობლის შობის სახელობის ტაძრის ფოტო.

14. ფეოდალური ეპოქია არქიტექტურა: ძველი შუამთა //ციციშვილი ირ. ქართული არქიტექტურის ისტორია.-თბ.,1955.-გვ.45. - მცხეთის ჯვრის ტიპის ტაძრის-ძველი შუამთის მოკლე აღწერილობა.

15. ძველი შუამთა //ჩუბინაშვილი გ. ქართული ხელოვნების ისტორია. ტ.I.-ტფ.1936.-გვ.29. - ერთნავიანი ეკლესიის მოკლე აღწერილობა. ტექსტს ახლავს სურ.6.

16. შუამთა ეკლესია ღვთისმშობლისა //ბარნაველი თ. კახეთის ისტორიული ძეგლების წარწერები.-თბ.,1961.-გვ.136-145. - შუამთის ძეგლების წარწერების ვრცელი პალეოგრაფიული ანალიზი.

17. ბარამიძე რ. შუა მთის მონასტერი //ცნობის ფურცელი.-1899(15 ოქტ.).-N940.-გვ.3.

18. თელაველი კახეთი. შუა მთის მონასტერი და მისი დღეობა //ცნობის ფურცელი.-1898(1 ოქტ.).-N643.-გვ.2-3.

19. (პაატაშვილი ივანე) დიმიტრაშვილი. შუამთა (კახეთი) // ცნობის ფურცელი.-1902 (18 სექტ.).- N1928.- გვ.4. - ხახულის ღვთისმშობლის მონასტერი და მისის დღეობის შესახებ.

20. შუამთის ძველი ეკლესია //მოსულიშვილი ჰ. ქართული ძეგლის სტრუქტურა: IV-XIII სს. გუმბათოვანი არქიტექტურა. -თბ., 1983.-გვ.49. - მოკლე ცნობა ძველი შუამთის VII საუკუნის, ჯვრის ტიპის ეკლესიის გეგმასა და კონსტრუქციულ სტრუქტურაზე.

21. ტ.ა.ს. შუა-მთა //დროება.-1881(12 ივნ.).-N120.-გვ.1-2. - მონასტრის მდებარეობასა და მის დაარსებაზე.

22. ტ[არასი]ა[რქიმნადრიტი] უნაბი შუამთისა // საქართველოს სასულიერო მახარობელი.- 1864.-NIX.- გვ.77-78. - ძველი და ახალი შუამთის ეკლესიების მოკლე აღწერილობა.

23. შუა-მთა. მონასტრის დაარსება //მწყემსი.-1900.-N13-14.-გვ.11-13. - შუამთის ხახულის ღვთისმშობლის სახელობის მონასტრის დაარსების, მდებარეობის, არქიტექტურის, მხატვრობისა და აქ დაცულ სიძველეთა შესახებ.

24. შუამთა //ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია.-ტ.XI.-თბ.,1987.-გვ.50-51. - სამონასტრო კომპლექსის შენობა-ნაგებობათა აღწერილობა. ტექსტს დართული აქვს ძველი შუამთის გუმბათოვანი ეკლესიის ფოტო.

25. ჭილაშვილი ი. კახეთის ქალაქები.-თბ.,1980.-გვ.206-211. - მიმოხილულია ძველი და ახალი შუამთის სამონასტრო კომპლექსის შესახებ არსებული ისტორიული წყაროები. ახალი შუამთის მაშენებლად მოხსენიებულია კახეთის მეფის ლევანის მეუღლე -დედოფალი თინათინი.

26. ხელაევი მ. საისტორიო მასალა შუამთის მონასტერზე //მწყემსი.-1885.-N6.-გვ.9-11. - მონასტრის ისტორია, საეკლესიო ნივთებისა და ხელნაწერების აღწერილობა.

19. ხახულის მონასტერი //დროება.-1879(24 ოქტ.).-N219.-გვ.1-2. - ღვთისმშობლის სახელობის მონასტრის წარწერებზე.

20. შუამთა //ყაუხჩიშვილი თ. საქართველოს ბერძნული წარწერების კორპუსი.-თბ.,2004.-გვ.314-316. - ახალი შუამთის ღვთისმშობლის სახ.ეკლესიის კედლებზე, სვეტებსა და თაღებზე შემორჩენილი ბერძნული წარწერებისმ პალეოგრაფიულ-ენობრივი ანალიზი. წარწერათა შესრულების სავარაუდო თარიღი.

21. შუამთა //ყაუხჩიშვილი თ. ბერძნული წარწერები საქართველოში.-თბ.,1951.-გვ.322-326. - ძეგლის მოკლე ხუროთმოძღვრული აღწერილობა, საკურთხეველში, კედლებსა და სამხრეთ სვეტზე არსებული ბერძნული წარწერების ანალიზი.

22. ძველი შუამთა //ნაკაშიძე ლ. საქართველოს საქმიანი და გამოჩენილი ადამიანები.-თბ., 2003.- გვ.62. - მოკლე ცნობა არქიტექტურული ანსამბლის შესახებ ქართ. და ინგლ. ემნებზე. ტექსტს დართული აქვს ძეგლის ფოტო.