<

კასპის რაიონის ისტორიული ძეგლები:

1. ქალაქი კასპი და იქ მდებარე ისტორიული ძეგლები (ეკლესია შუბნიშანი, არსენას ციხე - კლდემაღალას ციხე, აკლდამები, თეთრახევის მამების მონასტრის ეკლესია და სამაროვანი, კასპის გორა და სამაროვანი, მაცხოვრის ეკლესია, მთავარანგელოზის ეკლესია, ნამოსახლარები ნამგალა გორა, ნაცარგორა და ხვავია გორა, სხვდასხვა ნასახლარები, ღვთისმშობლის ეკლესია, წმ.თევდორეს ეკლესიის კომპლექსი ციხე-კოშკებით)

2. აღაიანი (აღაიანის ველი, თხოთის მთა, სამაროვანი, კოშკი, ნამოსახლარი, ნინოწმინდის ეკლესია, წმ.გიორგის ეკლესია)

3. ახალქალაქი (ღვთისმშობლის ეკლესია, სამრეკლო, წმ.თევდორეს ეკლესია)

4. ახალშენი (ქვემო ჭალის საკრ.: ნასოფლარი, წმ.გიორგის ეკლესია)

5. ახალციხე (ახალციხის  ეკლესია, ზედაჯვრის ეკლესია, ნამოსახლარი, კვირაცხოვლის  ეკლესია, ნასოფლარი ორბეთი)

6. ბარნაბიანთკარი (მეტეხის საკრ.: მთავარანგელოზის ეკლესია, წმ.გიორგის ეკლესია)

7. გამდლისწყარო (სამაროვანი)

8. გარიყულა (სამაროვანი, ფავნისის წმ.გიორგი)

9. გომი (მარიდაანთ კოშკი-წისქვილი, მარიდაშვილების  მარანი)

10. გომისჯვარი (წინარეხის  საკრ.: იოანე მახარებლის ეკლესია, იოანე ღვთისმეტყველის ეკლესია, კოშკი, ნასოფლარი, წმ.გიორგის ეკლესია)

11. გორაკა (ნამოსახლარი ნიშის გორა, სამაროვანი, წითელბატონის ნიში)

12. გოსტიბე (კაბერის მცირე ეკლესია, კოშკი, სალომიის ლომისის საყდარი, წმ.სამების ეკლესია)

13. გრაკალი (ისტორიული სოფელი, მცირე ეკლესიები, ყორღანები)

14. გუდალეთი (კავთისხევის საკრ.: გუდალეთის ტაძრის კომპლექსი, ღვთისმშობლის ეკლესია, ციხე-გალავანი, კაციაანთ ეკლესია, კვირაცხოვლის ეკლესია, ნასოფლარი ვარჯაანი და მთავარანგელოზის ეკლესია, სამაროვანი, წმ.გიორგის ეკლესია, წმ.ესტატეს ეკლესია, წმ.მარინეს ეკლესია, წმ.მარინეს საყდარი, ჭოტისუბნის წმ.გიორგის ეკლესია)

15. დოესი (ყორღანი, წეროაანთ წმ გიორგის საყდარი)

16. ეზატი (კავთისხევის საკრ.:ნათლისმცემლის ეკლესია)

17. ერთაწმინდა (ახალქალაქის საკრ.:  გარგარი - ნასოფლარი, ერთაწმინდის ტაძრის კომპლექსი - წმ.ესტატეს ტაძარი, გალავანი, სამრეკლო,   ცუცუბნის წმ.თევდორეს ეკლესია)

18. ზემო რენე (კოდისწყაროს საკრ.: ზემო რენეს ეკლესია, ნამოსახლარი გორა, სამაროვანი)

19. ზემო ჩოჩეთი (ახალქალაქის საკრ.:თოიძეანთ კოშკი, მარიამ ღვთისმშობლის  ეკლესია, ოდეფაანთ კოშკი, წმ.გიორგის ეკლესია, წმ.სამების ეკლესია)

20. ზემო ხანდაკი (კალობანის ეკლესია, სამების ეკლესია, წმ.გიორგის ეკლესია) თავკავთის კომპლექსი (იხ. სოფ.წინარეხი)

21. თეზი (ოკმის საკრ.: კვირაცხოვლის ეკლესია, წმ.გიორგის ეკლესია)

22. თელათგორი (წინარეხის საკრ.:ნამოსახლარი, სამაროვანი, წმ.გიორგის ეკლესია)

23. თვალადი (კავთისხევის საკრ.:კავთის ღვთისმშობლის ტაძარი; კავთის წმიდა გიორგის ეკლესია, მეფეთ სადგომის ეკლესია, სამების ეკელსია, წმ,.გიორგის ეკლესია, წმ.ნიკოლოზის ეკლესია)

24. თხოთის მთა (იხ.სოფ.აღაიანი)

25. იგოეთი (ფუნაგისის წმიდა გიორგის ეკლესია, ღვთისმშობლის ეკლესია, წითელი საყდარი)

26. იდლეთი (წინარეხის საკრ.: იდლეთის ნათლისმცემლის ეკლესია, კვირაცხოვლის ეკლესია, მიქელ-გაბრიელის ეკლესია, სამაროვანი)

27. იკვი (იკვის წმ.გიორგის ეკლესია)

28. კაბერის მცირე ეკლესია, კაბერის ნასოფლარი, კაბერის წმ.გიორგი (იხ. სოფ.გოსტიბე)

29. კავთისხევი (კატაულას წმ.გიორგის ეკლესია, ლომისის ეკლესია, ციხაგორას ტაძრის კომპლექსი, ძლევის ქედის წმინდა გიორგის ეკლესია, წმიდა გიორგის ეკლესია, წმიდა ნიკოლოზის ეკლესია, აკლდამა -სამაროვნები, ნამოსახლარები - იორამის გორაზე, ციხაგორაზე, პარატისი, მარანი)

30. კაპრაშიანი (ახალქალაქის საკრ.:საქრისის ტაძარი)

31. კოდისწყარო (ისტ, სოფელი, ნამოსახლარი და სამაროვანი, წმიდა თევდორეს ტაძარი)

32. ლავრისხევი (წინარეხის საკრ.: ლავრა, ნამოსახლარი)

33. ლამისყანა (ისტორიული სოფელი, ღვთისმშობლის ეკლესია, ნამოსახლარი, ორბლიანთ სასახლის კომპლექსი)

34. მამების მონასტერი (იხ. ქ.კასპი - თეთრახევის მამების მონასტერი და სამაროვანი)

35. მაღალაანთ ეკლესიის კომპლექსი (იხ. სოფ.წინარეხი)

36. მეტეხი (ამაღლების ეკლესია, კვირაცხოვლის ეკლესია, მეტეხის ღვთისმშობლის ტაძრის კომპლექსი, ნამოსახლარი, სამაროვნები)

37. მეფის ქალაქი (იხ.ახალქალაქი)

38. მთიულთუბანი (ახალციხის საკრ - სადგომი ბრილისი)

39. ნიაბი (გომის საკრ.:წმ.გიორგის ეკლესია, სამრეკლო)

40. ნიგოზა (ნამოსახლარი, სამაროვანი - ეკლესიის ნანგრევები)

41. ნოსტე (ისტ.სოფელი, ნასოფლარი გველდესი და ნათლისმცემლის ეკლესია, ნასოფლარი მუხაური და წმიდა გიორგის ეკლესია იქვე, ნასოფლარი წითლობი, სააკაძეთა ნასახლარი, სამების და ღვთისმშობლის ეკლესია, სადგომი კორუმტყე და წმიდა სტეფანეს ეკლესია, ნასოფლარი ოძისი და წმიდა გიორგის ეკლესია, ნასოფლარი მღებრისუბანი)

42. ოკამი (ნამოსახლარი გორა, ოკამის ღვთისმშობლის ეკლესია, წმ.გიორგის ეკლესია)

43. პანტიანი (ქვემო ჭალის საკრ.: წმიდა გიორგის ეკლესია, ჯვარიპატიოსნის ეკლესია, სამრეკლო)

44. რკონი, კრკონი, (ნასოფლარი, რკონის კომპლექსი - ღვთისმშობლის ეკლესია, გალავანი, კოშკი, ნათლისმცემლის ეკლესია, სამლოცველო, რკონის ხიდი, რკონის ციხის კომპლექსი - გალავანი, ეკლესია, კოშკები, სასახლე;

-  სამოჭალოს წმიდა გიორგის ეკლესია; სვიმონ მესვეტის სავანე)

45. საკორინთლო (ქვემო ჭალის საკრ.: ნანაანთ წმიდა ნიკოლოზის ეკლესია, სამაროვანი, ქარის საყდარი)

46. სამთავისი (ისტ.სოფელი, სამთავისის ტაძრის კომპლექსი - გალავანი, დიდი ტაძარი, სამრეკლო)

47. სამოჭალოს წმ.გიორგის ეკლესია (იხ.რკონი)

48. სასირეთი (ისტ.სოფელი, სასირეთის (ყარაღაჯი) წმ.გიორგის ეკლესია; კოშკი, ნამოსახლარი გორა)

49. საქადაგიანო (აღაიანის საკრ.: წმ.დემეტრეს ეკლესია)

50. სვიმეონ მესვეტეს სავანე (იხ.რკონი)

51. სხერტის ჭალა (ისტ.ბრძოლა სხერტის ჭალაში)

52. სხვილოს ციხე-დარბაზი (იხ.სოფ ქვემო ჭალა)

53. ფაშიანი (ზემო ხანდაკის საკრ.:გულისყურის საყდარი, თელეთის საყდარი)

54. ქვათახევის კომპლექსი (მონასტერი, გალავანი, სამრეკლო, სატრაპეზო, სენაკები)

55. ქვემო გომი (იხ. სოფ.გომი)

56. ქვემო რენე (ნამოსახლარი)

57. ქვემო ჭალა (ისტ. სოფელი, ამილახვართა ციხე-დარბაზი, ეკლესია ჯვარპატიოსანი, კოშკი - სამრეკლო, აბანო; ეკლესია სოფლის განაპირას, კუდუხაანთ ციხე, კუდუხაანის კომპლექსი - სასახლეს ნანგრევები, გალავანი, ციხე-კოშკი, ეკლესია, სამარხი; სხვილოს ციხე-კომპლექსი; ქედას წმ.თევდორეს ეკლესია, წმიდა გიორგის ეკლესია)

58. ქვემო ხანდაკი (კავთისხევის საკრ.: ორი კოშკი, მთავარანგელოზის ეკლესია, ნასოფლარი და ეკლესია, ღვთისმშობლის ეკლესია, ყორღანები)

59. ჩაჩუბეთი (ახალქალაქის საკრ.: დებციხის ეკლესია, ზირთის წმიდა გიორგის ეკლესია, თეკნელას წმიდა გიორგის ეკლესია ღვთისმშობლის ეკლესია, ნასოფლარი, საბოლიის ეკლესია, რკონის კომპლექსი)

60. ცხავერი (ახალციხის საკრ.: კვირაცხოვლის ეკლესია, ნასოფლარი, ღვთისმშობლის ეკლესია, სამაროვანი, წმიდა გიორგის ეკლესია)

61. ცხვილოს ციხე-დარბაზი (იხ.სოფ ქვემო ჭალა - სხვილოს ციხე)

62. ცხირეთი (ნამოსახლარი, ცხირეთის ციხე, ნასოფლარი, ქვის ხანის სადგომი)

63. წითელქალაქი (იხ. სოფ.ახალქალაქი)

64. წინარეხი (ბოტისის ღვთისმშობლის ეკლესია და სასაფლაო, ეკლესია ძუძუხატი; ელიას ეკლესია, ზეგარდის ნიში,

თავკავთის კომპლექსი - ციხე-გალავანი, წმ.გიორგის ეკლესია;

მაღალაანთ ეკლესიის კომპლექსი - კოშკები, ეკლესია- ბეთლემის ღვთისმშობელი, საქადაგო მონასტერი, პაპუა მაღალაძის სამრეკლო-საძვალე, აფთიაქი; ნასოფლარი,

საკურთხისის მაცხოვრის ეკლესია, საკურთხისის წმიდა გიორგის ეკლესია, ღვთისმშობლის ეკლესიის კომპლექსი; ჩადრისთავის საყდარი, წმ.თევდორეს ეკლესია, წყრუთის საყდარი, ჯვარიპატიოსნის ეკლესია)

65. წიფორი (კავთისხევის საკრ.:ნასოფლარი და წმ.გიორგის ეკლესია)

66. წყრუთის საყდარი (იხ.სოფ.წინარეხი)

67. ჭყოპიანი (ზემო ხანდაკის საკრ.:დრისის ჯავახიაანთ ციხის კომპლექსი- ციხე-გალავანი ეკლესია კოშკი)

68. ხვითი (ლამისყანას საკრ.:წმ.გიორგის ეკლესია, სამრეკლო)

69. ხოვლე (ისტორიული სოფელი, ისიდორიანთ საყდარი, კვართის წმ.გიორგის ეკლესია; კოშკი-სამრეკლო, ნამოსახლარი, საკულტო ნაგებობა, წითელი საყდარი, წმ.გიორგის საყდარი;  ხოვლეგორა - ნამოსახლარი; სამაროვანი )

70. ჯავახაანთ ციხე (იხ.სოფ ჭყოპიანი, დრისის ჯავახაანთ ციხის კომპლექსი)