|
< უკან დაბრუნება
ანანური (დუშეთის რ-ნი) - ბიბლიოგრაფია:
1. ანანური //ნაკაშიძე ლ. საქართველოს საქმიანი და გამოჩენილი ადამიანები.-თბ.,2003.-გვ.55. - მოკლე ცნობები ანანურის შესახებ ქართულ და ინგლისურ ენებზე.
2. ანანური //ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია.ტ.I.-თბ.,1975.-გვ.428. - ანანურის ხუროთმოძღვრული კომპლექსის მოკლე დახასიათება.
3. ანანურის ციხე //საქართველო: ენციკლოპედია.- 1997.- გვ.144. - ძეგლის ისტორია და ხუროთმოძღვრული დახასიათება.
4. ანანური //ბერიძე ვ. XVI-XVIII საუკუნეების ქართული საეკლესიო ხუროთმოძღვრება.-თბ., 1994. -გვ. 66-73. - განხილულია ანანურის ხუროთმოძღვრული კომპლექსის ორი ტაძარი-მცირე ეკლესია ე.წ. "ღვთაება" და დიდი ტაძარი -"ღვთისმშობელი". ერთვის საილუსტრაციო მასალა.
5. ბერიძე ვ. ანანური. თბ.,1969. - ბუკლეტში მოცემულია ანანურის ხუროთმოძღვრულ ანსამბლში შემავალ ნაგებობათა მოკლე აღწერილობა და ისტორია.
6. ანანური //ბერიძე ვ. XVI-XVIIII საუკუნეების ქართული ხუროთმოძღვრება.-თბ.,1983. - ხუროთმოძღვრული კომპლექსის დახასიათება. ცალკეა განხილული ორი კოშკი- "შეუპოვარი" და "ხევსურული".
7. ბერიძე ვ. ხელოვნება //საქართველოს ისტორიის ნარკვევები. ტ.IV.- თბ.,1973.-გვ.379. - მოკლე ცნობები XVII საუკუნეების ძეგლის, ანანურის ციხე-გალავნის შესახებ.
8. გვასალია ჯ. არაგვის ხეობის ისტორიული გეოგრაფიის საკითხები //საქართველოს ისტორიული გეოგრაფიის კრებული.V.-თბ.,1975.-გვ.71. - მოკლე ცნობები ანანურის ზედა (XVII) და ქვედა (XVII-XVIII სს.) ციხეების შესახებ.
9. გიულდენშტედტის მოგზაურობა საქართველოში.ტ.I.-თბ.,1962.-გვ.270. - ანანურის კომპლექსში შემავალი დიდი ეკლესიის მოკლე აღწერილობა.
10. გორდეევი დ. ანანურის არქიტექტურული ანსამბლის შესწავლისათვის //საბჭოთა ხელოვნება.-1939.-N3.-გვ.14-38.
11. ვინოგრადოვი ვ. ანანურის ერთ-ერთი კოშკის შესახებ //ძეგლის მეგობარი.-1985.-N69.-გვ.33-36. - ანანურის ხუროთმოძღვრულ კომპლექსში შემავალი პირამიდულსახურავიანი კოშკის მშენებლობის შესახებ.
12. ზაქარაია პ. ანანური.- თბ.,1967. - დახასიათებულია ანანურის კომპლექსში შემავალი ნაგებობები (ზედა და ქვედა ციხეები, პირამიდულსახურავიანი კოშკი, ერთნავიანი ეკლესია, მცირეგუმბათიანი ეკლესია, დიდი გუმბათოვანი ტაძარი, სამრეკლო და წყალსაცავი).
13. ქართული ციხე-ქალაქები და ციხესიმაგრეები XVI-XVIII საუკუნეებში ციხე-დარბაზები: ანანური (არაგვის საერისთავო) //ზაქარაია პ . ქართულ ციხესიმაგრეთა ისტორია უძველესი დროიდან XVIII ს. ბოლომდე.-თბ.,2002.-გვ.316-327. პირამიდული კოშკები: ანანური (საფეხურებიანი სახურავით).-გვ.450-451. - საკულტო, საფორტიფიკაციო და საერო ხასიათის ძეგლებისაგან შემდგარი ანსამბლის ხუროთმოძღვრული ანალიზი. მოხსენიებულნი არიან: პაპუნა ორბელიანი, ვახუშტი ბატონიშვილი, შანშე ერისთავი. ტექსტს ახლავს ფოტომასალა (სურ.127-130;205; ტაბ.106-108; 162).
14. ზაქარაია პ. ანანურის ხუროთმოძღვრული ანსამბლი.-თბ.,1953. - არაგვის ერისთავთა რეზიდენცია-ანანური. შემორჩენილი წარწერების მიხედვით მოთხრობილია კომპლექსის აგების ისტორია. ნაგებობების აღწერილობა. ტექსტს ახლავს ფოტოები და ტაბულები. რეზ. რუს. ენაზე.
15. ზაქარაია პ. დუშეთის რაიონი.-თბ.,1981.-გვ.5-6. - ანანურის ანსამბლის მოკლე ხუროთმოძღვრული დახასიათება.
16. XVI-XVIII საუკუნეების ხუროთმოძღვრება: ანანური //ზაქარაია პ. ქართული ხუროთმოძღვრება XI-XVIII ს.ს.-თბ.,1990.-გვ.226-240. - განხილულია ძეგლის ხუროთმოძღვრება , სამხრეთ ფასადზე შემორჩენილი წარწერა და ტაძრის შემკულობა. ტექსტს ახლავს საილუსტრაციო მასალა (სურ.54-57; ტაბ.LXXII-LXXVII).
17. ციხეები და ციხე-დარბაზები: ანანურის ციხე-დარბაზი //ზაქარაია პ. საქართველოს საერო ხასიათის ძეგლები.-თბ.,1960.-გვ.30-33. - ანანურის ციხეში შემორჩენილი საერო, სამხედრო და საკულტო ნაგებობათა მოკლე ხუროთმოძღვრული დახასიათება. ტექსტს ახლავს ანანურის ჩანახატი (სურ.9).
18. ციხეები და ციხე-დარბაზები: ანანური //ზაქარაია პ. სამშობლოს გუშაგები.-თბ.,1965.-გვ.115-124. - ანანურის ხუროთმოძღვრულ ანსამბლში შემავალ საკულტო, საფორტიფიკაციო და საერო ნაგებობათა აღწერილობა, მოკლე ისტორია. ტექსტს ახლავს ძეგლის ფოტო.
19. სიმაგრეები: ანანური //ზაქარაია პ. საქართველოს ძველი ქალაქები და ციხეები.-თბ.,1973.-გვ.82-88. - ანანურის ანსამბლში შემავალი საკულტო და სამხედრო დანიშნულების ნაგებობათა ხუროთმოძღვრული დახასიათება.
20. ზაქარაია პ. ქართული ცენტრალურ გუმბათოვანი არქიტექტურა XI-XVIII სს.ტ.III.-თბ.,1981.-გვ.239-267. - ანანურის მთავარი ტაძრის აღწერა და არქიტექტურულ-მხატვრული ანალიზი.
21. XIV-XVIII საუკუნეების ხუროთმოძღვრების ზოგადი დახასიათება //ძველი ქართული ხუროთმოძღვრება (დამხმარე სახელმძღვანელო).-თბ.,1987.-გვ.68-69. - ანანურის ხუროთმოძღვრული კომპლექსის მოკლე აღწერილობა.
22. ქართველიშვილი თ. ნაბზარი რაა, ყველა შენი ნაკაწრიც მტკივა //არტანუჯი.-1998.-N6.-გვ.4-8. - ჟინვალის წყალსაცავის აშენების შედაგად ანანურის ხუროთმოძღვრული კომპლექსში შექმნილი ვითარების შესახებ.
23. შმერლინგი რ. დოლიძე ვ. თბილისიდან კავკასამდე.-თბ.,1988.-გვ.12-13. - აღწერილია არაგვის ერისთავთა საგვარეულო ციხე, ანანური. ერთვის ფოტოსურათები და ტაბულები.
24. გვიანფეოდალური პერიოდის არქოტექტურა (XV-XVIII სს.): ანანური //ციციშვილი ირ. ქართული არქიტექტურის ისტორია .-თბ.,1955.-გვ.80-81. - მოკლე ცნობები გვიანფეოდალური ხანის არაგვის ერისთავთა რეზიდენციის, ეკლესიისა და ციხესიმაგრის შესახებ. ტექსტს ახლავს საილუსტრაციო მასალა (ტაბ.XXXVIII. სურ.1).
25. ანანურის ეკლესია. სურათი //ცნობის ფურცელი (დამ.)-1902.-12 დეკ.(N74).-გვ.3
26. ანანურის ეკლესია //საქართველოს კალენდარი.-1903.-გვ.313.
27. დავიდოვი ზ. პასუხი ბ-ნ დ. ხიზლ-ს //ივერია.-1895.-20 სექტ.(N201).-გვ.3. - ანანურის ტაძრის განახლების შესახებ.
28. საძაგელოვი-ივერიელი გიორგი. მე განვიძრახე //ივერია.-1894.-31 დეკ.(N277).-გვ.4. - ანანურის ტაძრის ისტორიული და არქეოლოგიური აღწერისათვის საჭირო ხელნაწერი მასალის შეგროვების შესახებ.
29. ხიზ[ანაშვი]ლი დ. საისტორიო და საარქეოლოგიო მოგზაურობა გრ. პ.ს. უვაროვისა //ივერია.-1895.-31 აგვ.(N186).-გვ.2. ანანურის შესახებ
30. ანანური //საქართველო:ენციკლოპედია.-თბ.,1997.-გვ.143. - ხუროთმოძღვრული კომპლექსის აღწერილობა.
31. რამიშვილი რ. არქეოლოგიური კვლევა-ძიება არაგვის ხეობაში //მნათობი.-1986.-N8.-გვ.129-150. - ხუროთმოძღვრული კომპლექსის ვრცელი დახასიათება, ძეგლის დათარიღება.
32. ციხესიმაგრეები: ანანური //ზაქარაია პ. ქართული ციხე-ქალაქები ციხესიმაგრეები ციხე-დარბაზები ციხე-გალავნები კოშკები.-თბ.,2001.-გვ.116-120. - მდებარეობა, ციტადელისა და ქვედა ციხის ვრცელი ხუროთმოძღვრული დახასიათება, აგების სავარაუდო თარიღი. ტექსტს ერთვის ძეგლის ორი ფოტო.
33. ანანური //საქართველოს სულიერი საგანძური.წ.I.-თბ.,2005.-გვ.338-339. - კომპლექსის მდებარეობა, მოკლე აღწერილობა. ტექსტი ქართულ და ინგლ. ენებზე. დართული აქვს ფოტომასალა.
34. სიმაგრეები: ანანური //ზაქარაია პ. საქართველოს ძველი ციხესიმაგრეები.-თბ.,1988.-გვ.90-96. - ანანურის ანსამბლის ისტორია, ციტადელის, კოშკისა და ეკლესიის მოკლე აღწერილობა. ტექსტს ახლავს ციხის საერთო ხედის ფოტო.
35. ანანურის ციხე //შმერლინგი რ.,დოლიძე ვ. თბილისიდან კავკავამდე.–თბ.,1991.–გვ.12–14. - ზედა და ქვედა ციხეების, გუმბათიანი ნეკლესიის–"ღვთაება"– და კოშკების მოკლე აღწერილობა.
36. თბილისი-მცხეთა //ზაქარაია პ. არაგვისა და თერგის ხეობა.-თბ.,1972.-გვ.22-26. - გვიანფეოდალური ძეგლის (XV-XVIII სს.)- ანანურის ანსამბლის (ზედა ციხე, ტაძარი, პირამიდულსახურავიანი კოშკი) ვრცელი ხუროთმოძღვრული დახასიათება. ტექსტს ახლავს ანანურის ტაძრის ფოტოები.
37. ანანური //ბერიძე ვ. ძველი ქართული ხუროთმოძღვრება. - თბ., 1974. - გვ.176. - ანანურის ანსამბლის(მცირე გუმბათოვანი ეკლესია "ღვთაება", დიდი ეკლესია, წყარო და წყალსაცავი, ერთნავიანი ეკლესია "მკურნალი", სამრეკლო, კოშკი "შეუპოვარი")მოკლე ხუროთმოძღვრული აღწერილობა. მოცემულია დიდი ეკლესიის ზომები. ტექსტს ახლავს ფოტოები (ტაბ.209-212).
38. ანანური //საქართველოს ისტორიისა და კულტურის ძეგლთა აღწერილობა.ტ.2.თბ.,2004.-გვ.203-214. - ანანურის ციხის (ანსამბლი- ზედა ციხე, ქვედა ციხე, გალავანი, ცილინდრული კოშკი, ოთხსართულიანი სათავდაცვო კოშკი, "ხევსურული კოშკი", კოშკი "შეუპოვარი" , ნახევარწრიული კოშკი, ცენტრალურგუმბათოვანი ღვთისმშობლის სახ. ეკლესია , ღვთაების სახ. ეკლესია, ეკლესია "მკურნალი"), ბებრისციხის (მდებარეობს სოფ.ანანურიდან სამხ.-აღმ.-ით, განეკუთვნება გვიანდელ შუა საუკუნეებს), კვირიკეს მონასტრის (კომპლექსი, მდებარეობს სოფლის სამხრ.-დას.-ით, მთის წვერზე, ტყეში, მასში შედის: IX-X საუკუნეების სამეკლესიანი ბაზილიკა, მიშენებული ორსართულიანი ნაგებობა, მცირე სამლოცველო, გალავანი, რამდენიმე ნაგებობის ნანგრევი), ციხე-დარბაზის (ადრინდელი შუა საუკუნეების, დაზიანებულია), წმ. გიორგის სახ. ეკლესია (მდებარეობდა ანანურას და ჟინვალს შორის, ნასოფლარ ფიტავის ტერიტორიაზე, განეკუთვნებოდა გვიანდელ შუა საუკუნეებს, დაანგრიეს 1975 წელს გზის გაყვანასას) ვრცელი მხატვრულ-ხუროთმოძღვრული დახასიათება, ძეგლების დათარიღება არქეოლოგიური მონაცემების მიხედვით, სარესტავრაციო და აღდგენითი სამუშაოების შედეგები. მოხსენიებულინი არიან: ღვთისმშობლის ტაძრის ამშენებელი ქაიხოსრო ბაღსარაშვილი, დამკვეთი ბარძიმი; არქეოლოგი რ.რამიშვილი. ტექსტს დართული აქვს მდიდარი საილუსტრაციო მასალა.
39. ანანურის კომპლექსი //შუბითიძე-მაჭარაშვილი ვ., ბოლქვაძე დ. ქართული ციხე-სიმაგრეები და ეკლესია მონასტრები.-თბ.,2008.-გვ.13. - მოკლე ცნობა ანანურის ანსამბლის საერო, სამხედრო და საკულტო ნაგებობათა შესახებ. ტექსტს ერთვის ძეგლის ფოტო.
40. ანანურის კომპლექსი - ი. ციციშვილი // ქართული ხელოვნების ისტორია, თბილისი, 1995 წ., გვ.125 - 126. - მოკლე დახასიათება
|
