ციხე - ქალაქები და კოშკები

topmenu

<უკან დაბრუნება

საქართველოს ციხე - ქალაქები, კოშკები, ისტორიული ხიდები,

საერო ნაგებობანი: ოდა, სასახლე, საირიგაციო,

ციკლოპური ნაგებობები და სხვ....

საქართველოს მეგალითები

ავრანლოს მეგალითები... ჩხიკვთას მეგალითური ციხე... ბეშთაშენის მეგალითები... სანთას მეგალითები... ნარდევანის ციხე.. შაორის ციხე... აბულის ციხე... ოზნის მეგალითური ციხე... გუმბათის ციხე... წყურვეთი (საღირეთი)... ტაბაწყურის მეგალითი...მეგალითები ფოკაში... ყაურმას "ყალა",... ბუღდაშენის ნაციხარი ხანჩალის (ხვანჩალის) მეგალითები ..... მადატაფას მეგალითები... თეჯისის მეგალითები... კუნეთის მეგალითური ნაციხარი (რაჭა)... მამულო-პანტიანის ნასახლარები

ბუბა კუდავა - ტაო-კლარჯეთის მეგალითური ძეგლები

საქართველოს უძველესი ხიდები

^{ნ.კვეზერელი-კოპაძე - "საქართველოს ძველი ხიდების მთავარი სახეები".}

^{X-XII საუკუნის ხიდები // ვ. ბერიძე}

^{"გატეხილი ხიდი“ (XVII ს.)// ვ.ბერიძე ძველი ქართული ხუროთმოძღვრება}

^{განვითარებული ფეოდალიზმი: ხიდები //ციციშვილი ირ. ქართული ხელოვნების ისტორია}

^{ი.ციციშვილი - წითელი ხიდი: გვიანფეოდალური ხანის ხელოვნება}

^{ქ.დიღმელაშვილი - მცხეთის "პომპეუსის" ხიდი}

ს.გამსახურდია - კლდეში გამოკვეთილი ქართული ძეგლები

საირიგაციო ნაგებობანი

საერო ნაგებობები და საცხოვრებელი სახლები

ციხე - სიმაგრეები

ა

აბანო (გამაგრებული საცხოვრებელი ადგილი. შუა საუკუნეები )

აბისი (გამაგრებული სარეზიდენციო. გვიანშუასაუკუნეები)

აბული (ციკლოპური გამაგრებული კომპლექსი. ძვ.წ. საუკუნეები)

ადამაანთ ციხე,რუისპირი

ავრანლო (ციკლოპური გამაგრებული საცხოვრებელი. ძვ.წ. III-II ათასწლეულები)

ალავერდის კომპლექსი (გუმბათიანი ტაძარი. XI ს.ციხე -გალავანი, სხვა ნაგებობები X-XVIII სს.)

ამილახვრების ციხე-კომპლექსი (ქვემო ჭალაში)

ანანური (სარეზიდენციო ანსამბლი. XVI-XVIII სს.)

არდოთი (კოშკური გამაგრებული დასახლება. შუა საუკუნეები)

ართვინი (ნაქალაქარი. ადრეშუასაუკუნეები)

არმაზის ციხე

არშის ციხე

არტაანი (თურქეთი)

არტანუჯი. ნაქალაქარი. (ადრეშუასაუკუნეები)

არქეოპოლისი (ნოქალაქევი)

ასკანა. ციხე. (შუა საუკუნეები)

ატენის ციხე

ასპინძის ციხე. (შუა საუკუნეები)

აფსაროსის ციხე - იხ.გონიოს ციხე

"აფხაზეთის კედელის" გამაგრებული სისტემა კელასურიდან ანაკლიამდე.(აფხაზეთი. ადრეშუასაუკუნეები)

აჩაბეთის ციხე

აჩანდარა (აფხაზეთი. დოლმენები.ძვ.წ. III-II ათასწლეულები)

აწრის ხევის ციხე (განვითარებული შუა საუკუნეები)

აწყურის ციხე და გუმბათიანი ტაძარი.( X-XIII სს. ციხე. ადრეშუასაუკუნეები)

ახალგორი (ანსამბლი. გვიანი შუა საუკუნეების სარეზიდენციო)

ახალდაბას ციხე (შუა საუკუნეები)

ახალი ათონი (აფხაზეთი. ნაქალაქარი. ადრეშუასაუკუნეები IX-XI სს.)

ახალქალაქი (ნაქალაქარი. XI-XVIII სს.)

ახალციხე (ძველი ქალაქის ანსამბლი. ციხე, შუა საუკუნეები)

ახმეტას კოშკები

ბ

ბაგინის კოშკი

ბათუმის თამარის ციხე. (ძვ.წ. ბოლო საუკუნეები)

ბატონის ციხე თელავში

ბაღდადის ციხე (განვითარებული შუა საუკუნეები)

ბახტრიონის ციხე

ბებრის ციხე მცხეთაში

ბერდიკის (ფოლადაურის) ციხე (ბოლნისის რ-ონი)

ბესლეთი (აფხაზეთი. ხიდი. XI-XII სს.)

ბეშთაშენი. (ციკლოპური გამაგრებული საცხოვრ. ძვ.წ. III- II ათასწლ. ეკლესია თაქ-ქილისა.VII ს.)

ბეჩო (კოშკური დასახლება. შუა საუკუნეები)

ბირთვისი. (ციხე-ქალაქი. შუა საუკუნეები)

ბიჭვინთა (აფხაზეთი ნაქალაქარი, გვიანანტიკური და ადრეშუასაუკ. გუმბათიანი ეკლესია. X სს.)

ბორჯომის ციხეები (გოგიას ციხე, სალის ციხე და პეტრეს ციხე, შუა საუკუნეები)

ბოჭორმას ანსამბლი (X-XVIII სს. ციხე-დარბაზი და გუმბათიანი ეკლესია. X ს.)

ბუგრეში (კოშკური დასახლება. შუა საუკუნეები)

ბუმბუას ხიდი. (ნანგრევები. ძვ.წ. I საუკუნე)

ბულბულის ციხე

გ

გეგუთი (ციხე-დარბაზი ტახტი მეფეთა. VIII, X, XII, XIII სს.)

გენცვიში (აფხაზეთი. შუა საუკუნეები)

გონიოს ციხე (აჭარა. აბსარისი. ციხე - ქალაქი). ახ.წ. პირველი საუკუნეები

გორის ციხე (შუა საუკუნეები. ანტიკური დროის ნარჩენებით)

გოშიახ-ყალა (კოშკების კომპლექსი. შუა საუკუნეები)

გოხნარი. (ციკლოპური ნაგებობა. ძვ.წ. III-II ათასწლეულები. დარბაზული ეკლესია. XI ს)

გრემის კომპლექსი (ნაქალაქარი. ციხე - კოშკი. ეკლესია, გვიან შუასაუკუნეები)

გუდანი (მთის სოფელი.)

გუდარეხის კომპლექსი (ნაქალაქარი. სამონასტრო ანსამბლი. XIII ს.)

გუმბათის მეგალითური ციხის ნანგრევები

დ

დანდალო (აჭარა. ხიდი. შუა საუკუნეები)

დარბაზი (მეფის სადგომი. XII-XIII სს.)

დართლო (კოშკურ ნაგებობათა ანსამბლი. შუა საუკუნეები)

დარიალი (სახელმწიფო მნიშვნელობის საფორთიფიკაციო ნაგებობათა ნაშთი. ადრეშუასაუკუნეები)

დედოფლის მინდორი (საკულტო ანსამბლი. ძვ.II და I საუკუნეები)

დიკლო (კოშკურ ნაგებობათა ანსამბლი. შუა საუკუნეები)

დიხაშხო (ციხე. შუა საუკუნეები)

დმანისის კომპლექსი (ნაქალაქარი. ციხე კოშკები, ადრე და განვითარებული შუა საუკუნეები)

დრის (ჯავახაანთ) ციხე

დუშეთი (ერისთავის სასახლე. 1751 წ.)

ე

ელისო (კოშკი. გვიანშუასაუკუნეები)

ერუშეთი (ციხე-ქალაქი. ადრეშუასაუკუნეები)

ეშერი (ეშერა, აფხაზეთი, დოლმენები. ძვ.წ. III-II ათასწლეულები)

ვ

ვანათის ციხე (შუა საუკუნეები)

ვანთა (სასახლე. VIII-IX სს.)

ვანი (ნაქალაქარი. ძვ. და ახ. წელთაღრიცხვის დასაწყისი. დარბაზული ეკლესია XII-XIII სს.)

ვარციხე (როდოპოლოსი). ნაქალაქარი. ძვ.წ.ა. II-I სს. და ახ.წელთაღრიცხვის დასაწყისი

ვარძიის კომპლექსი

ვაშლოვანი. (საცხოვრებელი კოშკი. 1811 წ.)

ვახანი (ციხე. ადრეშუასაუკუნეები)

ვეჯინი (ციხე-ანსამბლი. IX-X სს. და გვიანი შუასაუკუნეები)

ზ

ზანავის ციხე (ადრეშუასაუკუნეები)

ზედა ჩეგემი. (კოშკური დასახლება. შუა საუკუნეები)

ზოვრეთი (მძორეთი, ორთუბანიმ სარეზიდენციო კომპლექსი. გვიანშუასაუკუნეები)

ზუგდიდი ( სასახლე. XVIII-XIX სს)

თ

თბილისი - (ძველი ქალაქის უბნები. თბილისი, ისანი, კალა და გარეუბანი.

ციტადელი ნარიყალა და ქალაქის ზღუდის კედლების ფრანგმეტები. ადრე და გვიანშუასაუკუნეები.

XIX საუკუნის თბილისური საცხოვრებელი სახლები.

ეკლესიები: სიონი-გუმბათიანი V-XX სს. სამრეკლო. 1912 წ;

ანჩისხატი- სამნავიანი ბაზილიკა VI ს. გადაკეთებულია XVII ს.; სამრეკლო 1675 წ.

ბეთლემი (ფეთხაინი) - გუმბათიანი ეკლესია, გადაკეთებულია გვიანშუასაუკუნეებში;

ლურჯი მონასტერი. XII ს. გუმბათი და ეკლესია გადაკეთებულია XVII-XIX სს.;

მეტეხი-გუმბათიანი ეკლესია 1278-1289 წწ.

დარიას სასახლე: გალავნის კედლები-შუა საუკუნეები. სასახლე და ეკლესია XVIII ს.;

ჯვარის მამა-გუმბათიანი ეკლესია XVI ს. სხვა გვიანშუასაუკუნეების ეკლესიები)

თეთრი ციხე (ციხე. ადრეშუასაუკუნეები)

თელავი (ძველი გალავანი.VIII-IX სს. ეკლესია ღვთაება VI-VII სს. კომპლექსი ბატონის ციხე XVII- XVIII სს. თელავური საცხოვრებელი სახლები XIX ს. )

თმოგვის ციხე (ნაქალაქარი. ადრე და განვითარებული შუა საუკუნეები)

თუხარისი (ციხე. ადრეშუასაუკუნეები)

ი

ინდურთა (კოშკური დასახლება. შუა საუკუნეები )

კ

კავთა (ციხე და ეკლესია. განვითარებული შუა საუკუნეები), ციხეა-გორა

კაკაბეთის ციხე

კასრის კარი. (სახელმწიფო მნიშვნ. საფორტიფიკაციო ნაგებობის ნარჩენები, ადრეშუასაუკუნეები)

კატეხი (კავკასიის დიდი კედლის ფრაგმენტი. V-VI სს)

კაცხის სვეტი

კეხვი (ციხე-დარბაზი. X-XI სს. გადაკეთებულია გვიანშუასაუკუნეებში)

კვარა ციხე. ციხე-დარბაზი. X-XI სს. შეკეთებული გვიანშუასაუკუნეებში

კვეტერას ციხე - კომპლექსი

კლდეკარი

კობალაური. აჭარა. ხიდი. შუა საუკუნეები

კოკოლეთი. აჭარა. ხიდი. შუა საუკუნეები

კოლას ციხე. ადრეშუასაუკუნეები

კოშკის ღელე. ნასოფლარი ქვისდარბაზებით. ძვ.წ. I ათასწლეული

კოჯორის ციხე (ქოროღლი). ადრეშუასაუკუნეები

ლ

ლაილაში (ციხე. შუა საუკუნეები)

ლალხორი (კოშკების ანსამბლი. შუა საუკუნეები)

ლატა (აფხაზეთი. ციხე. ადრეშუასაუკუნეები)

მ

მანავის ციხე (განვითარებული შუა საუკუნეები)

მატანის ციხე -კომპლექსი

მელო (ციხე. შუა საუკუნეები)

მესტია. გამაგრებული საცხოვრებელი კომპლექსი. შუა საუკუნეები

მოდინახეს ციხე

მტკვრის ციხე, მტვერის ციხე, კონსტანტილაბათი, ქსნის ციხე

მუცო (კოშკური დასახლება. შუა საუკუნეები)

მუხრანის რეზიდენციის ციხე-გალავანი (გვიანშუასაუკუნეები)

მუხურა. (ციხე. განვითარებული შუა საუკუნეები)

მუხური. (ციხე. განვითარებული შუა საუკუნეები)

მცხეთა - (მცხეთის ძეგლები: ძველი ქალაქის უბნები.

1. ბაგინეთი (არმაზი), ქალაქის კედლები, აბანო, არმაზის სამაროვანი. ძვ.წ. IV ს. - ახ.წ. IV ს. 2. მცხეთა. ალიზის ზღუდის კედელი და არაგვის კარი. ახალი წელთაღრიცხვის დასაწყისი. 3. ბებრის ციხე - ადრეშუასაუკუნეები.

4. სვეტიცხოველი. ანსამბლი: გუმბათიანი ტაძარი IV-XVIII სს. სასახლის ნაშთი VIII, IX, XI სს. შეკეთებული გვიანშუასაუკუნეებში.

5. მცირე გუმბათიანი ეკლესია წმიდა ნინო, აგებული მეფე მირიანის მიერ IV ს. სამრეკლო XIV-XV სს. ბუხრიანი ნაგებობის ნაშთი - "მირიანის ბუხარი" IX-X სს. საცხოვრებელი კოშკი. XVIII ს.

6. ეკლესია ანტიოქია. გადაკეთებული V-VI სს.

7. მცხეთის ჯვრის ტაძარი. VI-VII სს.

8. სამთავროს მონასტერი და სხვ....)

ნ

ნარდევანის ციკლოპური ციხე

ნოქალაქევი (არქეოპოლისი)

ო

ოზნის მეგალითური ციხე

ოტიას ციხე (ობჩა, შუა საუკუნეები)

ოფრეთი (ციხე დარბაზი. ადრეშუასაუკუნეები)

ოქროს ციხე. (ადრეშუასაუკუნეები)

ორბეთის ციხე ( ადრეშუასაუკუნეები )

ორბელის ციხე (ადრეშუასაუკუნეები გვიან საუკუნეების დამატებით)

ონის ციხე (შუა საუკუნეები)

ოკდემის ციხე (შუა საუკუნეები. სამრეკლო XV-XVI სს).

ოთხარა ( აფხაზეთი. დოლმენები. ძვ.წ. III-II ათასწლეულები)

ოძრხეს (აბასთუმნის) ციხე

პ

პატარძეულის ციხე-კოშკები

პირველი მაისი (აჭარა, ხიდი, შუა საუკ.)

პსხუ (აფხაზეთი, დოლმენები, ძვ. წ აღ 3-2 ათასწლ.)

რ

რკონის კომპლექსი ( ციხე, ეკლესიები) - რკონის ხიდი

როკა (სახელმწიფო მნიშვნელობის ფორთიფიკაციის ნაგებობა. ადრეშუასაუკუნეები)

რუისპირი, ადამაანთ ციხე

რუსთავი (ბოსტან-ქალაქი). ციხე ქალაქი. შუა საუკუნეები

რუხის ციხე (შუა საუკუნეები)

ს

საზანოს ციხე (ზესტაფონის რ-ონი)

სამშვილდეს კომპლექსი (ნაქალაქარი, ძვ.წ. აღ.-ის I ათასწლ - შუასაუკუნეები)

სანთა. ციკლოპური გამაგრებული სახლი. ძვ.წ. საუკუნეები. დარბაზული ეკლესია XI-XII სს.

საფარას ციხე-გალავანი

საჩხერეს ციხე - მოდინახე (ადრე და გვიანშუასაუკუნეები)

საღირეთის (წყურვეთის) მეგალითი

სვერის ციხე

სიათა (კოშკი. ადრეშუასაუკუნეები)

სიღნაღის გალავანი (XVII-XVIII სს. საცხოვრებელი სახლები XIX ს.)

სკანდეს ციხე (ადრე შუასაუკუნეები)

სლესის ციხე (ადრეშუასაუკუნეები)

სნოს ციხე (შუა საუკუნეები)

სოლომონყალა. (ციხე. ადრეშუასაუკუნეები)

სოხუმი (დიოსკურია, სებასტოპოლი). ძვ.წ. საუკუნეები. ბაგრატის ციხე. განვითარებული შუა საუკუნეები

სულორის ციხე (განვითარებული შუა საუკუნეები)

სურამის ციხე (ადრეშუასაუკუნეები)

სხვილოს ციხე (განვითარებული შუა საუკუნეები)

ტ

ტაბაწყურის მეგალითი

ტოლები (თამარის ციხე. განვითარებული შუა საუკუნეები)

უ

უკანუბანი (გამაგრებული საცხოვრებელი კომპლექსი. შუა საუკუნეები საუკუნეები)

უფლისციხე (გამოქვაბული ნაქალაქარი. ძვ.წ.ა. I ათასწლ. - ჩვ. წ.ა. დასაწყისი და შუა საუკ)

უშგულის ლამარია (სვანეთი დასახლება კოშკებით. შუა საუკუნეები)

უჯარმა (ნაქალაქარი. ციხე-ქალაქი. V-X სს.)

ფ

ფოლადაურის ციხე (ბოლნისის რ-ონი)

ფანასკერტი (ციხე. ადრეშუასაუკუნეები)

ფარცხისის ციხე

ფოთი (კოლხეთის უძველესი ქალაქი)

ფურტიო (აჭარა. ხიდი. შუა საუკუნეები)

ქ

ქაჯის ციხე (ტაო - კლარჯეთი)

ქვეშის ციხე (შუა საუკუნეები)

ქვიშხეთის კოშკი (გვიანშუასაუკუნეები)

ქისტანი. გამაგრებული საცხოვრებელი სოფელი. შუა საუკუნეები

ქოლაგირის (ხურტავის) ციხე - კომპლექსი, XVIII ს

ქოლოთი. გამაგრებული საცხოვრებელი. ადრეშუასაუკუნეები

ქსნის ციხე (მტკვრის ციხე, მტვერის ციხე, კონსტანტილაბათი)

ქუთაისი (ძველი ქალაქი. უქიმერიონი, გალავნის კედელი V-VI სს.; ქალაქის კედელი V-VI სს.; ბაგრატის ტაძარი X-XI სს.; მწვანე ყვავილა X-XI სს.; "ოქროს ჩარდახი". გვიანშუასაუკუნეები)

ღ

ღები (გამაგრებული საცხოვრებელი. შუა საუკუნეები)

ყ

ყვარელი (ციხე-გალავანი. გვიანშუასაუკუნეები)

ყველის ციხე (ადრეშუასაუკუნეები)

ყულევის ციხე (განვითარებული შუა საუკუნეები)

შ

შავშეთის ციხე (ადრეშუასაუკუნეები)

შაორის ციხე

შატილი (დასახლება გამაგრებული საცხოვრებელი სახლებით. შუა საუკუნეები)

შორაპანი (ციხე -ნაქალაქარი. ძვ.წ. II-I სს. და ახლის პირველი საუკუნე)

შუა სურები. ციხე. შუა საუკუნეები