|
< უკან დაბრუნება ... <<<ეკლესია - მონასტრები>>
მჭადიჯვარი (დუშეთის რ-ნი), ბიბლიოგრაფია:
1.ბერიძე ვ. მჭადიჯვრის ეკლესია 1668 წლისა //საიუბილეო კრებული ალ.ბარამიძის დაბადების 70 წლისთავისათვის.- თბ., 1974.- გვ.21-30.- ძეგლის მხატვრულ-ხუროთმოძღვრული ანალიზი და მის შესახებ არსებული სამეცნიერო ლიტერატურის მიმოხილვა.
2. ზაქარაია პ. დუშეთის რაიონი.- თბ., 1981.- გვ.1-2. - მჭადიჯვრის ციხისა და ეკლესიის ხუროთმოძღვრული დახასიათება.
3. ზაქარაია პ. ქსნის, მჭადიჯვრისა და მუხრანის ციხესიმაგრეები //საქართველოს სახ. მუზეუმის მოამბე.XVIII-B.-1954.-გვ.131-177. - XVIII საუკუნეში კონსტანტინე მუხრან-ბატონის მიერ აგებული ციხის არქიტექტურული მიმოხილვა.
4. ქართული ციხე-ქალაქები და ციხესიმაგრეები XVI-XVIII საუკუნეებში ციხე-გალავნები: მჭადისჯვარი //ზაქარაია პ. ქართულ ციხესიმაგრეთა ისტორია უძველესი დროიდან XVIII ს. ბოლომდე. - თბ., 2002.- გვ.407-410. - ტაძრის აგების თარიღი, შემორჩენილი წარწერის ენობრივი ანალიზი, ხუროთმოძღვრული აღწერილობა. ტაძრის აღმშენებლად მოხსენიებულია მუხრან-ბატონი კონსტანტინე სახლთუხუცესი. ტექსტს ახლავს ფოტომასალა (სურ.177,178; ტაბ.137).
5. მჭადიჯვარი //ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია. ტ.VII.- თბ., 1984.- გვ.267-268. - მოკლე ცნობები სოფ.მჭადიჯვარში შემორჩენილი ხუროთმოძღვრული ანსამბლის შესახებ.
6. ქართლი //XVI-XVIII საუკუნეების ქართული საეკლესიო ხუროთმოძღვრება.- თბ., 1994.-გვ.32-39. - აღწერილია სოფ.მჭადიჯვრის მთავარანგელოზთა სახ. ეკლესიის ხუროთმოძღვრება, მხატვრული ფორმები, საამშენებლო წარწერები. ძეგლის სავარაუდო დათარიღება. ძეგლის აღმშენებლად მოხსენიებულია დომენტი კათალიკოსი (XVII ს.). ტექსტს ერთვის ძეგლის გეგმა, განაკვეთების სქემატური ჩანახატები, ფოტომასალა (სურ.27-35; ტაბ.44-52).
7. გალავნები //ბერიძე ვ. XVI-XVIII საუკუნეების ქართული ხუროთმოძღვრება. ტ.I.-თბ., 1983.- გვ.151. - მოკლე ცნობები კონსტანტინე მუხრან-ბატონის მიერ 1746 წელს აგებული ციხე-გალავნისა და მრგვალი კოშკების შესახებ.
8. წილკნისა და დუშეთის ეპარქია: მჭადიჯვრის მთავარანგელოზთა მონასტერი: დედათა //გუნია ირ. საქართველოს მონასტრები: ენციკლოპედიური ცნობარი.- თბ., 2005.- გვ.150-151. - ტაძრის დაარსება, ისტორია, სარესტავრაციო სამუშაოების შედეგები - ზოგადი მიმოხილვა. მოხსენიებულნი არიან: კათალიკოსიო დომენტი III (XVII ს.), კონსტანტინე მუხრანბატონი (XVIII ს.), მ.ბროსე, მთავარეპისკოპოსი ზოსიმე (შიოშვილი), მონაზონი ეფემია (ბასილაია). ტექსტს ახლავს ფოტო.
9. მჭადიჯვარი //საქართველოს ისტორიისა და კულტურის ძეგლთა აღწერილობა. ტ.2.-თბ., 2004.- გვ.279- 282. - სოფ.მჭადიჯვრის ხუროთმოძღვრული ძეგლების: მთავარანგელოზთა ეკლესიის კომპლექსის (მდებარეობს სოფლის ცენტრში, შედგება ეკლესიისა და ციხე-გალავნისაგან. სამშენებლო წარწერის მიხედვით ეკლესიის აღმშენებლად დასახელებულია დომენტი კათალიკოსი (1668 წ.), ციხე- გალავნისა- კონსტანტინე მუხრან - ბატონი (1746 წ.) კომპლექსში შედის: მთავარანგელოზთა სახ. ეკლესია - გუმბათოვანი, აგურით ნაშენი; XIX საუკუნის სამრეკლო-განეკუთვნება XIX საუკუნეს; ციხე-გალავანი - გეგმით ოთხკუთხედი, აგებულია რიყის ქვითა და აგურით, კოშკებიანი. მოცემულია მხედრული სამშებელო წარწერის მიმოხილვა), ღვთისმშობლის სახ. ეკლესიის (აგებულია სოფლის სასაფლაოზე IX-X საუკუნეებში, დარბაზული ტიპის, ნაგები რიყის ქვის სწორი რიგებით, მთლიანად დანგრეულია) ვრცელი ხუროთმოძღვრული აღწერილობა. მოცემულია ეკლესიის ფოტო, გეგმა, ციხე-გალავნისა და ეკლესიის განაკვეთების სქემატური ჩანახატები.
10. მჭადიჯვარი // ვ. ბერიძე ძველი ქართული ხუროთმოძღვრება, თბ., 1974, გვ. 173
ბიბლიოგრაფია გორანამოსახლარებზე:
1. ბერძენიშვილი ნ., ერთი ფურცელი ისტორიულ-გეოგრაფიული დღიურიდან, "საქართველოს ისტორიული გეოგრაფიის კრებული", 1960
2. მუსხელიშვილი დ., ცქიტიშვილი გ., შიდა ქართლის 1955 წ. დაზვერვითი ექსპედიციის შედეგები, იქვე
3. წითლანაძე ლ., მირცხულავაგ., გოჩიაშვილი მ., არქეოლოგირუი კვლევა სოფ. მჭადიჯვარში, "ძეგლის მეგობარი", 1975, №39;
4. Цитланадзе Л. Г., Менабде М. А., Исследование в ущелье р. Нареквави, Археологические открытия 1975 г., М., 1976
|
